نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• دکتر خدارحم بزی ¹
• دکتر غلامعلی خمر ²
• دکتر اکبر کیانی ³
• محمدعلی میرشکاری ⁴
• پیمان گلچین ⁵

¹ دانشیار جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، گروه جغرافیای دانشگاه گلستان

² استادیار جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، گروه جغرافیای دانشگاه زابل

³ دانشیار جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، گروه جغرافیای دانشگاه زابل

⁴ دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری دانشگاه زابل

⁵ مربی فضای سبز، گروه فضای سبز دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

محیط­های شهری در قبل از انقلاب صنعتی با طبیعت منافاتی نداشته­اند، اما با ظهور صنعت، چهرۀ شهرها به سمت تصنعی شدن پیش رفته است که این پدیده دلزدگی مردم از محیط شهری را در پی داشته و همین امر سبب شده تا مردم در اولین فرصت به دست آمده به فضاهای طبیعی موجود در حومه شهرها پناه ببرند؛ به دنبال این ضرورت، مدیران شهری لازم دیدند در برنامه­ریزی شهری، پارک­های بیرون از شهر را هم لحاظ کنند.. پارک ملت زاهدان از جملۀ این پارک­ها می­باشد. در این پژوهش سعی شده است بر اساس رویکرد ترجیحات مردمی با استفاده از مدل طبقه­بندی کیفیت(Quality Sorting) به ارزیابی بصری وضع موجود در این پارک پرداخته شود. بر اساس این مدل فضای پارک با توجه به تیپ­های منظر موجود به پهنه­های مختلفی تقسیم شد: 1. پهنۀ فضاهای طراحی شده 2. پهنۀ بازی­ها 3. پهنۀ با پوشش طبیعی. در ادامه 495 عکس در دو نوبت از پهنه­ها تهیه شده و با توجه به اهداف مورد مطالعه برای هر پهنه، 8 عکس و در مجموع 24 عکس از مجموع عکس­های گرفته شده، انتخاب گردید؛ مردم این عکس­ها را با توجه به ترجیحاتشان در پنج دسته رتبه­بندی نمودند (عکس­های خیلی زیبا، زیبا، معمولی، زشت و خیلی زشت). نتایج تحقیق نشان می­دهد بیشترین ترجیحات بازدید کنندگان در قالب گروه سنی 15 تا 24، از بین سه پهنۀ مورد بررسی، پهنۀ با پوشش طبیعی با 50% ترجیحات می­باشد، بیشترین ترجیحات بازدید کنندگان در قالب گروه سنی 25 تا 49، پهنۀ فضاهای طراحی شده با 46% ترجیحات و بیشترین ترجیحات بازدید کنندگان در قالب گروه سنی 50 سال به بالا، از بین سه پهنۀ مورد بررسی، پهنۀ بازی­ها با 36% می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• فضای سبز
• ارزیابی بصری محیط و منظر
• ترجیحات مردمی
• مدل طبقه بندی کیفیت
• پارک ملت زاهدان

عنوان مقاله [English]

Assessment of visual landscape of Mellat Park in Zahedan from different age groups’ point of view

نویسندگان [English]

• Dr. Khodarahm Bazzi ¹
• Dr. Gholamali Khammar ²
• Dr. Akbar kiani ³
• Mohammad ali mirshekari ⁴
• Peyman Golchin ⁵

چکیده [English]

Urban spaces was eco-friendly before Industrial Revolution; however, after the revolution, urban spaces was influenced by industry so life style has been changed that makes more people to go to suburban areas to be get in touch with nature. To address this issue, city managers attempt to consider green spaces and public parks in their planning outside of cities. Mellat Park of Zahedan is a good example of these types of parks. This paper examined the current visual aspects of Mellat Park based on residents’ preferences using a classification model quality (Q-Sort). According to this model, there are three different zoning in parks: 1. Designed areas, 2. Playgrounds or Recreational zone, 3. Green spaces. In two different times, 495 photos were taken from different three areas. Then the photos were categorized based on the objectives of the study and a total of 24 images for all areas (8 for each) were selected. The respondents ranked the photos with these 5 scales: (very nice picture, nice, ordinary, ugly and too ugly).
The results show that 50% of the visitors who are 15-24 years old, prefer green spaces, while 46% of those who are 25-49 years prefer to use “designed spaces”. Finally 36% of visitors who are above 50 years prefer to use playgrounds or recreational zones.

کلیدواژه‌ها [English]

• Green space
• environment and landscape visual assessment
• public preference
• Q-Sort model
• Mellat park of Zahedan