1استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری
2کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، عضو هیئت علمی گروه ژئومورفولوژی و اقلیم‌شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری
3کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده
امروزه، توسعۀ کالبدی شهرها یکی از مباحث اساسی شهرهای کشورهای در حال توسعه به‌ویژه ایران است. این موضوع در شهرهای مرزی به‌دلیل دور بودن از شهرهای مرکزی و مرزی بودن آنها، نظر به ممانعت از مهاجرت مردم، اهمیت بیشتری می‌یابد. یکی از زمینه‌های مهم توسعۀ کالبدی این شهرها، ظرفیت‌سازی اقتصادی در آنهاست که با توجه به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های شهری می‌تواند صورت پذیرد. بر این اساس، توسعۀ فعالیت‌های اقتصادی و احداث بازارچه‌های مرزی به‌عنوان یک محرک مهم می‌تواند در توسعۀ کالبدی این شهرها نقش بسزایی ایفا کند. در این تحقیق، به‌منظور بررسی میزان تأثیر بازارچۀ مرزی یزدان بر توسعۀ کالبدی شهر حاجی‌آباد، از مطالعات میدانی، مشاهده، مصاحبه و تصاویر ماهواره‌ای TM و ETM+مورخ 1989، 2001، 2006 و تصویر Google Earth سال 2013 استفاده شده است. نقشه‌های روند توسعۀ کالبدی این شهر با استفاده از نرم‌افزارهای ENVI وArcGIS با در نظر گرفتن بافت مسکونی منطقه، از طریق پردازش تصاویر و تفسیر بصری تهیه گردید؛ سپس با استفاده از تحلیل‌های آماری t تک‌نمونه‌ای و مربع کای در نرم‌افزار SPSS،نحوۀ تأثیر بازارچۀ یزدان بر توسعۀ کالبدی این شهر به‌ترتیب از دو منظر کارشناسان و مسئولان و کسبه و بازاریان، تحلیل و بررسی شده است. نتایج به‌دست آمده از آزمون t تک نمونه‌ای و مربع‌کای نشان می‌دهد که تأسیس این بازارچۀ مرزی بر توسعۀ کالبدی شهر با سطح اطمینان 95 و 99 درصد به‌ترتیب، تأثیر مثبت داشته است. نقشه‌های روند توسعۀ کالبدی شهر نیز مؤید توسعۀ بیشتر شهر در مجاورت جاده و به سمت شرق، بازارچۀ مرزی یزدان نسبت به سایر جهات شهر هستند؛ بنابراین، با سرمایه‌گذاری بیشتر در مناطق مرزی نظیر شهر حاجی‌آباد، می‌توان بر چالش‌ها و مشکلات اصلی این مناطق غلبه کرد. از طرفی، رونق اقتصادی بازارچۀ مرزی یزدان می‌تواند بر توسعۀ کالبدی این شهر و جلوگیری از مهاجرت به شهرهای مرکزی کمک کند.
Evaluation the Influence of Border Market on the Trend of City Physical Development Case study: Yazdan Border Market of the Hajiabad City
چکیده [English]
Nowadays, physical development of the cities is one of the key issues in the cities of developing countries, especially Iran. This is increasingly important in border cities due to the remoteness of border cities from central cities, as prohibition of the migration of people. One of the important aspects of the physical development of these cities is the creation of economic capacity in the city where due to their potentials and capabilities can be done. Accordingly, the development of economic activity and the construction of border market as an important stimulus play a significant role in the physical development of these cities. In this study, in order to evaluate the impact of Yazdan border market on the physical development of Hajiabad city , field studies, observations, interviews and TM and ETM+ satellite images in 1989, 2001, 2006 and Google Earth image in 2013 have been used. The physical development trend maps of this city prepared by using ENVI and ArcGIS softwares with regard to residential texture by image processing and visual interpretation and then, the market efficacy on the physical development of this city at two viewpoints, responsible persons and experts and tradespeople using one-sample t-test and Chi-square analysis at the SPSS software have been analyzed respectively. The results of one-sample t-test and Chi-square showed that establishment of this border market had a positive effect on the physical development of this city, at 95 and 99 certainty percent, respectively. Also, the maps of development trend of the city showed the more development beside the road and to the East of the city; toward Yazdan border market, higher than another directions. So, the problems of border area by more investing in these area such as Hajiabad city can be solved. Meanwhile, economic improvement of Yazdan border market can help the physical development of this city and prevent the migration to other central cities.
کلیدواژه ها [English]
Physical development, one-sample t-test, Chi-square, Geographic Information System, remote sensing, Yazdan border market, Hajiabad city
ابتدای صفحه