نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشدآمایش سرزمین،گروه جغرافیا،واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
2 استادیار برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا،واحد نجف‌آباد،دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد،ایران
3 ااستادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا،واحد نجف‌آباد،دانشگاه آزاداسلامی،نجف‌آباد، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی و توزیع فضایی شهرک‌های صنعتی مجموعه‌شهری اصفهان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برابر تقسیمات کالبدی مسکن و شهرسازی، مجموعه‌شهری اصفهان شامل بخش‌هایی از 7 شهرستان اصفهان، نجف‌آباد، مبارکه، لنجان، فلاورجان، خمینمی‌شهر و برخوار و میمه، با مساحتی بالغ‌بر 8347 کیلومتر مربع می‌باشد. به‌منظور بررسی میزان توسعه‌یافتگی و نحوة توزیع فضایی شهرک‌های صنعتی در مجموعه‌شهری اصفهان از مدل تاپسیس استفاده شد. در این روش، برای تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری از 15 شهرک صنعتی موجود در مجموعه‌شهری به‌عنوان گزینه‌های تصمیم و از 8 شاخص تأثیر‌گذار به‌عنوان معیارهای تصمیم‌گیری استفاده شد، سپس ضمن وزن‌دهی به شاخص‌ها با استفاده از مدل آنتروپی با مدل تاپسیس، رتبه‌بندی نهایی انجام شد. نتایج نشان می‌دهد از 15 شهرک صنعتی موجود، تنها شهرک صنعتی محمود‌آباد اصفهان با امتیاز 0.948 دارای بیشترین امتیاز (توسعه‌یافته)، دو شهرک صنعتی مبارکه و اشترجان دارای وضعیت نیمه‌توسعه‌یافته و 12 شهرک دیگر مجموعه‌شهری دارای وضعیت کمتر‌توسعه‌یافته بوده‌‌اند. توزیع فضایی شهرک‌های صنعتی مجموعه‌شهری در سطح شهرستان‌‌ها با ضریب 145 درصد، نابرابر ارزیابی شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Assessment of Development Rate and Spatial Distribution of Industrial Cities in Urban Conurbation of Isfahan
نویسندگان [English]
- Seyed Sina Rahnamaei 1
- Dr.Hamid Saberi 2
- Dr.Amir Gandomkar 3
چکیده [English]
The purpose of this study was to evaluate the development and spatial distribution of industrial towns in Isfahan city. The research method is descriptive-analytic. Isfahan city complex based on Physical divisions of housing and urban planning consists of parts of 7 cities of Isfahan, including Najafabad, Mobarakeh, Lenjan, Falavarjan, Khomeini Shahr, Borkhar and Meyma, with a total area of 8347 square kilometers. Topsis model was used to study the development level and the spatial distribution of industrial towns in Isfahan city complex. In this method, for forming the decision making matrix, 15 existing industrial towns were used in the city complex as decision options and eight effective indicators were used as decision making criteria. Then the final ranking was done by weighting the indices using the Topsis model with entropy model. The results show that out of 15 existing industrial towns, the only industrial city of Mahmoudabad, Isfahan with a score of 0.948 has the highest score (developed), the two Mobarakeh and Ashtarjan industrial towns has a semi-developed state, and 12 other settlements, have a less developed status. The spatial distribution of industrial cities of the urban settlements at the level of the towns with a coefficient of 145% was assessed as unequal.
ابراهیم‌زاده، عیسی؛ موسوی، میر‌نجف. (1393). روش‌ها و تکنیک‌های آمایش سرزمین. تهران: سمت. چاپ اول.
احد‌نژاد، محسن؛ زلفی، علی؛ نوروزی، محمدجواد. (1393). تحلیلی بر مکان‌یابی اراضی به‌منظور استقرار صنایع با استفاده از روش‌‌‌های AHP و VIKOR (نمونة موردی بخش مرکزی منطقة آزاد ارس). فصل‌نامة آمایش محیط، شمارة 24، صص 82-63.
اسدی، ایرج؛ زبردست، اسفندیار. (1389). گونه‌شناسی مناطق شهر‌بنیاد در مطالعات شهری و منطقه‌ای با نظری بر واکاوی مفهوم مجموعه‌شهری در ایران. نشریة هنر‌های زیبای معماری و شهرسازی، دانشگاه تهران، شمارة 43، صص 30-17.
اسماعیلیان، علیرضا. (1382). بررسی شهرک‌های صنعتی در استان اصفهان. مجلة اقتصادی، شمارة 29، صص 21-12.
اصغرپور، محمدجواد. (1388). تصمیم‌گیری‌‌های چند‌معیاره. تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. چاپ هفتم.
پولاددژ، محمد. (1373). اصول و مبانی آمایش سرزمین در بخشصنعت،انتشاراتشرکت شهرک‌هایصنعتیایران،چاپاول.
تولایی، سیمین.(1388). درآمدی بر مبانی جغرافیای اقتصادی (صنعت، حمل‌و‌نقل، انرژی). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
رهنمایی، سیدسینا. (1393). راهکارهای ساماندهی شهرک‌های صنعتی مجموعه‌شهری اصفهان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد رشته امایش سرزمین، استاد راهنما حمید صابری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد.
شاد، روزبه؛ عبادی، حمید؛ مسگری، محمد‌سعدی؛ وفایی‌نژاد، علیرضا. (1388). طراحی و اجرای GIS کاربردی جهت مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی با استفاده از مدل‌‌های فازی، وزن‌های نشانگر و ژنتیک. نشریة دانشکدة فنی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، دورة 43، شمارة 4، صص 429-417.
شرکت شهرک‌های صنعتی ایران. (1380). ضوابط مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی «پیشنهادی». انتشارات شرکت شهرک‌های صنعتی معاونت طرح و برنامه.تهران، چاپ اول.
صباغ‌کرمانی، مجید. (1380). اقتصاد منطقه‌ای تئوری و مدل‌ها. تهران: انتشارات سمت.
فتاح، رمضانعلی؛ سلطانی، فاطمه. (1390). ساماندهی صنایع و صنوفدرشهرها،انتشاراتسازمانشهرداری‌هاودهیاری‌‌هایکشور.
قنبری، یوسف؛ برقی، حمید؛ حجاریان، احمد. (1390). سنجش توزیع فضایی مؤلفه‌‌های صنعتی شهرستان‌های استان اصفهان از‌نظرِ برخورداری از سطوح توسعه. مجلة علمی- تخصصی برنامه‌ریزی فضایی، دانشگاه اصفهان، سال اول، شمارة اول، صص 36-17.
مددی محسن. (1382). ارزیابی مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی استان چهار‌محال و بختیاری (نمونة موردی: شهرک صنعتی شهرکرد). رسالة کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی.
مهرگان، نادر؛ تیموری، یونس. (1391). ارزیابی تمرکز استانی صنعت و عوامل مؤثر بر آن در ایران. مجلة جغرافیا و آمایش شهر، شمارة 5، صص 120-105.
مهندسان مشاور نقش جهان پارس. (1389). مطالعات طرح مجموعه‌شهری اصفهان. کارفرما: سازمان مسکن و شهرسازی استان اصفهان. ویرایش دوم.
موسوی، ناصر. (1380). اولویت‌بندی و انتخاب مکان مناسب برای شعب بانک کشاورزی با استفاده از AHP. پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.
یاسوری، مجید. (1392). بررسی وضعیت استقرار صنایع و مکان‌یابی شهرک‌های صنعتی در شهرستان مشهد. مجلة علمی پژوهشی آمایش سرزمین، دورة 5، شمارة 2، صص 288-261.
Atthirawong, W. McCarthy, B. (2002). an application of analytical hierarchy process to international location decision making, 7thCambridge Research Symposium on International Manufacturing, Centre for International Manufacturing, Cambridge university.p1-18.
Delgado, Mercedes; Porter Michael, E. (2013). defining clusters of related industries, Economic Development Administration of The US Department of Commerce Environmental Planning and Management, 45, pp. 59-84.
Fujita, M., Krugman, P. R., Venables, A. J., & Fujita, M. (1999). The spatial economy: cities, regions and international trade (Vol. 213). Cambridge, MA: MIT press.
Greenhut Melvin, L. (1956). Plant location in theory and in Practice: the economics of space, University of North Carolina Press.
Massachusetts University. (2006). Industrial Park Site Assessment Analysis for the Franklin Regional Council of Governments Franklin County, Massachusetts, Massachusetts: University of Massachuset ts, Amherst Department of Landscape Architecture and Regional Planning.
Pellenbarg, P. (2002). Sustainable Business Site in the Netherland: A Review”, Journal of Environmental Planning and Management, 45, pp. 59-84.
Renner, G. T. (1950). "Some Principles and Laws of Economic Geography." Journal of Geography 49(1): 14-22.
Ruiz Puente, C; Diego, M; Ortiz, J; Hernando, M; Hernaez, P. (2007). The Development of a new methodology based on GIS and fuzzy logic to locate sustainable industrial areas, 10th AGILE International Conference on Geographic Information, pp 1-8, Science Aalborg University, Denmark.
