نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران
2 استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران
3 دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه یزد
چکیده
امروزه مدیریت نوین شهری در قالب فرایند یکپارچه‌‌سازی کوشش‌‌های کنش‌‌گران شهری با شکل‌‌دهی به فضای زیستی در همة زمینه‌‌ها، با هدف بهبود اوضاع زیست- محیطی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی- فیزیکی و اقتصادی شهرها و به‌طور ویژه محلههای شهری، در‌پی افزایش رفاه شهروندان و دستیابی به توسعة پایدار محلهای و شهری است. در این راستا، پژوهش حاضر بر آن است تا با شناسایی و تحلیل عملکرد مدیریت شهری، نقش و جایگاه این کنش‌‌گر را در پایداری محلههای ناحیة تاریخی شهر یزد مورد بررسی قرار داده و با توجه به اهمیت این کنش‌‌گر راهبردی و کلیدی در شهرها، به تحلیل آن بپردازد. این نوشتار کوشیده است با رویکردی کاربردی- توسعه‌‌ای و با روش اسنادی و پیمایشی، پس از شناخت وضعیت رضایت از عملکرد مدیریت شهری در پایداری محلهای در چهار بُعد اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست- محیطی و فیزیکی- کالبدی، با استفاده از ابزار پرسشنامه به هدف فوق دست یابد. نتایج به‌دست‌آمده از آزمون‌‌های آماری T-test و تحلیل واریانس، مبیّن این نکات است که عملکرد مدیریت شهری در قالب ابعاد چهارگانة پایداری محلهای در محلههای بافت تاریخی شهر یزد، شرایط مطلوبی را دارا نبوده و از حد متوسط کمتر است. همچنین، نتایج آزمون تحلیل واریانس بیان می‌‌کند که از‌نظرِ شهروندان، عملکرد مدیریت شهری در ابعاد اجتماعی- فرهنگی، زیست- محیطی و فیزیکی- کالبدی بین محلهها، تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما از‌نظرِ شاخص‌‌های بُعد اقتصادی بین محلههای نه‌‌گانة بافت تاریخی، تفاوت معناداری وجود نداشته و شهروندان همة محلهها عملکرد مدیریت شهری را ضعیف ارزیابی کرده‌‌اند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Analysis of Urban Management Performance Based on Local Sustainability Criteria in Yazd Historical Context
نویسندگان [English]
- Mahdi Olian 1
- Dr.Amin Faraji 2
- Dr.Mohammad Hosein Saraei 3
چکیده [English]
Today, modern urban management in the form of the process of integrating the efforts of urban actors in shaping the biological environment in all areas, with the aim of improving the environmental, socio-cultural, physical, and economical conditions of cities, and in particular urban neighborhoods tries to improve the welfare of citizens and to achieve a sustainable development of urban and urban areas. In this regard, the present study aims to investigate the role and position of this activist in the stability of the historic neighborhoods of Yazd city by identifying and analyzing the performance of urban management and considering the importance of this strategic and key actor in cities. This article attempts to use a questionnaire tool in a four-dimensions of socio-cultural, economic, environmental, and physical environment, with an applied-development approach and documentary and survey method, after recognizing the satisfaction status of urban management in the area's sustainability to achieve the above goal. The results of t-test and variance analysis indicate that the performance of urban management in the form of quadruple stability of the locality in the historical regions of Yazd is not favorable and is less than average. Also, the results of analysis of variance indicate that there is a significant difference between citizens in urban management performance in socio-cultural, environmental and physical dimensions of the districts, but in terms of economic dimensions of the nine neighborhoods of historical texture, there is a significant difference And citizens of all neighborhoods have assessed the performance of urban management as poorly.
کلیدواژه‌ها [English]
- Urban Management
- sustainable development
- Neighborhood Sustainability
- Historical Texture
- Yazd City
تقوایی، مسعود؛ صفرآبادی، اعظم (1390). نقش مدیریت شهری در دستیابی به توسعة پایدار گردشگری شهری (مطالعة موردی: شهر کرمانشاه). فصلنامة مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و مطالعات اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سال اول، شمارة 4، صص 52-35.
توکلی‌‌نیا، جمیله؛ استادی‌‌سیسی، منصور (1388). تحلیل پایداری محلههای کلان‌شهر تهران با تأکید بر عملکرد شورایاری‌‌ها (نمونة موردی: محلههای اوین، درکه و ولنجک)، فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، موسسه جغرافیا، دانشگاه تهران، شمارة 70، صص 43-29.
تیموری، ایرج؛ فرهودی، رحمت‌‌الله؛ رهنمایی، محمدتقی؛ قرخلو، مهدی (1391). ارزیابی پایداری اجتماعی با استفاده از منطق فازی (مطالعة موردی: شهر تهران). فصلنامة جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، سال دهم، شمارة 35، صص 39-19.
حکمت‌‌نیا، حسن؛ زنگی‌‌‌‌آبادی، علی (1383). بررسی و تحلیل سطوح پایداری در محلههای شهر یزد و ارائة راهکارهایی در بهبود روند آن. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، پروفسور محمدحسن پاپلی یزدی(صاحب امتیاز)، شمارة 72، صص 51-37.
زیاری، کرامت‌‌الله (1381). توسعة پایدار و مسئولیت برنامه‌‌ریزان شهری در قرن بیست و یکم. مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، شمارة 160، صص 386-371.
رضویان، محمدتقی؛ قادرمرزی، حامد؛ علیان، مهدی؛ چراغی، رامین (1394). راهبرد پژوهشی مدیریت شهری در راستای توسعة پایدار در بافت‌‌های تاریخی(مطالعة موردی: بافت تاریخی شهر یزد). فصلنامة پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، موسسه جغرافیا، دانشگاه تهران، دورة 3، شمارة 4، صص 507-487.
ساعی، علی (1387). روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلانیت انتقادی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت). چاپ دوم.
سرائی، محمدحسین؛ سعیده مؤیدفر، (1387). گویه‌‌های اجتماعی- اقتصادی توسعة پایدار شهری در شهرهای مناطق خشک: شهر اردکان. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، پروفسور محمدحسن پاپلی یزدی(صاحب امتیاز) شمارة 23 (پیاپی 90)، صص 92-65.
سرائی، محمدحسین؛ سجادی، ژیلا؛ علیان، مهدی؛ لشگری، احسان (1394). بازخوانی نقش و عملکرد مدیریت شهری در تحقق محلة تاریخی پایدار (مورد پژوهشی: بافت تاریخی شهر یزد). جغرافیا و توسعه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دورة 13، شمارة 41، صص 130-105.
سرائی، محمدحسین؛ علیان، مهدی (1394). سنجش و ارزیابی میزان پایداری محلهای در بافت تاریخی شهر یزد. فصلنامة برنامهریزی و آمایش فضا، دانشگاه تربیت مدرس، دورة 19، شمارة 1، صص 108-79.
صرافی، مظفر؛ عبدالهی، مجید (1387). تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری. پژوهشهای جغرافیایی، موسسه جغرافیا، دانشگاه تهران، شمارة 63، صص 134-115.
صفایی‌‌‌‌پور، مسعود؛ روزبه، حبیبه (1392). هویت و توسعة پایدار محلهای در شهر شیراز (مورد: محلة فخرآباد). جغرافیا و توسعه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، شمارة 31، صص 120-107.
ضرابی، اصغر؛ جمالی‌‌نژاد، مهدی (1389). بررسی نقش مدیریت هماهنگ شهری در تحقق‌بخشی میزان امنیت اجتماعی، (مورد مطالعه: استان اصفهان). دوفصلنامة مدیریت شهری، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، شمارة 26، صص 240-225.
طاهرخانی، حبیب‌‌الله؛ متوسلی، محمد‌مهدی (1385). مدیریت بافت تاریخی شهرهای ایران، چالش‌‌ها و راهبردها. فصلنامة مدیریت شهری، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، شمارة 18، صص 107-96.
علیان، مهدی (1393). ارزیابی و تحلیل وضعیت پایداری محلهای با تأکید بر عملکرد مدیریت شهری در بافت تاریخی شهر یزد. پایان‌‌نامة دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، گروه جغرافیا.
فرهودی، رحمت‌‌الله، رهنمایی، محمدتقی؛ تیموری، ایرج (1390). سنجش توسعة پایدار محلههای شهری با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: منطقة 17 شهرداری تهران). فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، موسسه جغرافیا، دانشگاه تهران، شمارة 77، صص 110-89.
فنی، زهره؛ صارمی، فرید (1392). رویکرد توسعة پایدار محلهای در کلان‌شهر تهران (مورد: محلة بهار منطقة 7). فصلنامة جغرافیا و توسعه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، شمارة 30، صص 56-35.
کاظمیان، غلامرضا؛ سعیدی‌رضوانی، نوید (1382). امکان‌‌سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداریها. جلد اول. تهران: انتشارات سازمان شهرداریها.
کاظمیان، غلامرضا؛ مشکینی، ابوالفضل؛ بیگلری، شادی (1390). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری محلهای ناحیة دو شهرداری منطقة 4 تهران (محلههای مجدیه، شمس‌آباد و کالاد). فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، شمارة 21، صص 28-7.
کلانتری، حسین؛ حاتمی‌‌نژاد، حسین (1385). برنامهریزی مرمت بافت تاریخی شهر یزد. تهران: انتشارات فراگستر.
لاله‌‌پور، منیژه؛ سرور، هوشنگ؛ سرور، رحیم (1390). مدیریت و برنامهریزی فضایی مناطق کلان‌شهری در عصر جهانی‌شدن اقتصاد با تأکید بر منطقة کلان‌شهری تهران. فصلنامة آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، دورة 4، شمارة 13، صص 89-67.
لطیفی، غلامرضا (1387). مدیریت شهری. تهران: مؤسسة فرهنگی، اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی. چاپ اول
مدنی‌‌پور، علی (1383). آیا می‌‌توان مدیریت و توسعة شهرها را بر پایة محلهها بنا نهاد؟. چکیده مقالات همایش توسعة محلهای. تهران: شهرداری تهران.
مرکز آمار ایران(1392): نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهر یزد سال 1390.
Ahmed, K. G. (2012). Urban social sustainability: A study of the Emiratilocal communities in Al Ain, Journal of Urbanism: International Research on Place making and Urban Sustainability, Vol. 5, No. 1, pp: 41–66.
Barton, H; Grant M.; Guise, R. (2003). Shaping Neighbourhoods: A guide for health, sustainability and vitality, London and New York: spon press.
Burton, E; Jenks, M; Williams, K. (Eds.): (2013). Achieving sustainable urban form. Routledge.
Childers, D. L; Pickett, S. T; Grove, J. M; Ogden, L; Whitmer, A (2014). Advancing urban sustainability theory and action: Challenges and opportunities, Landscape and Urban Planning, Vol. 125, pp: 320-328.
Choguill, Charles L (2008). Developing sustainable neighbourhoods, Habitat International, Vol. 32, pp: 41–48.
Cloutier, Scott A; Jenna R. Jambeck a, Norman R. Scott, (2014). Application of the Sustainable Neighborhoods for Happiness Index (SNHI) to coastal cities in the United States, Ocean & Coastal Management, Vol. 96, pp: 203- 209.
Flint, J; Raco, M. (Eds.), (2012). The future of sustainable cities: Critical reflections, The Policy Press.
Hagan, S., (2013). City Fights: debates on urban sustainability, Routledge.
Jones, C; Leishman, C; MacDonald, C. (2009). Sustainable urban form and residential development viability. Environment and Planning A, Vol. 41, No. 7, pp: 1667–1690.
Joubert, L. (2004). Creative communities: The arts, social responsibility and sustainable planning and development. In N. Marchettini, C. A. Brebbia, E. Tiezzi, & L. C. Wadhwa (Eds.), The sustainable city III (pp. 473–482). London, England: WIT Press.
Katoshevski-Cavari, R; Arentze, T. A; Timmermans, H. J. P. (2011): Sustainable city-plan based on planning algorithm, planners’heuristics and transportation aspects. Procedia – Social and Behavioral Sciences, Vol. 20, pp: 131–139.
Li, F; Wang, R; Paulussen, J; Liu, X. (2005). Comprehensive concept planning of urban greening based on ecological principles: A case study in Beijing, China. Landscape and Urban Planning, Vol. 72, No. 4, pp: 325–336.
Luederitza, Ch; Langa, D. J; Von Wehrden, H (2013). A systematic review of guiding principles for sustainable urban neighborhood development, Landscape and Urban Planning, Vol. 118, pp: 40– 52.
Sharifi, A.; Murayama, A. (2013). A critical review of seven selected neighborhood sustainability assessment tools, Environmental Impact Assessment Review, Vol. 38, pp:73-78.
Sterling, R; Admiraal, H; Bobylev, N; Parker, H; Godard, J. P; Vähäaho, I; Hanamura, T (2012). Sustainability issues for underground space in urban areas, Proceedings of the ICE-Urban Design and Planning, Vol. 165, No. 4, pp: 241-254.
Williams, K; Lindsay, M. (2007). The extent and nature of sustainable building in England: An analysis of progress. Planning Theory & Practice, Vol. 8, No. 1, pp: 31–49.
Zetter, M. R; Watson, M. G. B. (Eds.). (2012). Designing sustainable cities in the developing world. Ashgate Publishing, Ltd.
