تحلیلی بر رشد سریع شهرنشینی و کیفیت زندگی درکلانشهر اهواز

سجادیان, دکتر ناهید; نعمتی, دکتر مرتضی; دامن باغ, صفیه; شجاعیان, علی

doi:10.22111/gaij.2016.2376

تحلیلی بر رشد سریع شهرنشینی و کیفیت زندگی درکلانشهر اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

² استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

³ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴ عضو هیأت علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

10.22111/gaij.2016.2376

چکیده

رشد جمعیت و افزایش مهاجرت به اهواز (به دنبال اجرای سیاست اصلاحات ارضی، افزایش قیمت نفت و سرازیر شدن دلارهای نفتی به اهواز به‌عنوان مرکز استان، گسترش روز افزون صنایع گوناگون، افزایش اهمیت سیاسی و اداری این شهر، جنگ تحمیلی و...)، باعث رشد سریع شهرنشینی در اهواز گردید. رشد سریع شهرنشینی در اهواز، مسائل و مشکلاتی را در رابطه با کیفیت زندگی به وجود آورده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل شاخص‌های منتخب کیفیت زندگی در شهر اهواز و به صورت موردی در سطح محلات کیانپارس، گلستان و عامری صورت گرفته است. این پژوهش از نوع نظری- کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی جمع‌آوری گردید. در ادامه نیز با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EXCEL، داده‌ها و اطلاعات به دست آمده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش در دو سطح کیفی و کمّی حاصل شد. یافته‌های کیفی نشان می‌دهد، پیدایش و گسترش حجم بالای مناطق حاشیه‌نشین (حدود 40 درصد وسعت شهر اهواز)، نابرابری و عدم تعادل در تخصیص امکانات و سرانه‌های شهری و گسترش مشکلات زیست محیطی از مهم‌ترین پیامدهای رشد سریع شهرنشینی در کیفیت زندگی شهر اهواز بوده است. بر اساس یافته‌های کمّی نیز از لحاظ رضایتمندی و سطح کیفیت زندگی، از نظر شاخص‌های منتخب اشتغال، درآمد، حمل و نقل، مسکن، آموزش، بهداشت و سلامت، امنیت، اوقات فراغت، وابستگی و تعلق به محله و ICT، محله کیانپارس با بالاترین سطح کیفیت زندگی به عنوان محله برتر، محله گلستان به عنوان محله متوسط و محله عامری نیز به عنوان محله دارای پایین‌ترین سطح رضایتمندی و کیفیت زندگی مشخص شدند. بر اساس نتایج به دست آمده می‌توان گفت شهر نشینی سریع و لجام گسیخته در این شهر، بسیاری از فرصت‌ها را برای ارتقاء کیفیت زندگی به شدت محدود و در محیط‌های مختلف شهری ناموزون و نامتعادل نموده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، راهکارهای مناسب نیز ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها