بازآفرینی پایدار شهری بر پایۀ سناریونگاری (مورد شناسی: منطقۀ 14 شهرداری اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

10.22111/gaij.2020.5330

چکیده

بازآفرینی شهری، عبارت است از دید جامع و یکپارچه و مجموعه اقداماتی که به حل مسائل شهری بینجامد؛ به‌طوری‌که بهبود دائمی در شرایط اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و زیست‌محیطی، بافت دستخوش تغییر را به‌وجود آورد. این پژوهش به‌دنبال آن است تا با استفاده از بازآفرینی پایدار شهری، سناریوهای پیشِ‌روی منطقۀ 14 شهرداری اصفهان را مورد بررسی قرار دهد. پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی و از‌نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات موردِنیاز پژوهش ازطریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شده‌است. برای تجزیه‌و‌تحلیل متغیرها، از روش تحلیل اثرات متقاطع و نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده شد. به‌منظور دستیابی به نتایج پژوهش، برای هرکدام از 9 عامل کلیدی مؤثر بر آیندۀ بافت ناکارآمد پژوهش، عدم‌قطعیت‌هایی تعیین شد که با تشکیل ماتریس اثرات متقابل 27×27، در مجموع 5 سناریوی قوی، 13 سناریوی باورکردنی و 911 سناریوی ضعیف به‌دست آمد. نتایج در این پژوهش نشان می‌دهد که 5 سناریو با احتمال وقوع بسیار بالا در شرایط پیشِ‌روی آیندۀ بافت ناکارآمد منطقۀ 14 است که از میان آن‌ها دو سناریو شرایط مطلوب و امیدوارکننده و سه سناریو شرایط بحرانی را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying Of The Key Factors Influencing On Sustainable Urban Regeneration Based On Future Study Approach (Case Study: The Inefficient Tissues Of Yazd Urban)

نویسندگان [English]

  • Elham Izadfar 1
  • Farzaneh Sasanpoor 2
  • Simin Tavalaei 2
  • Mohammad Soleymani 3
چکیده [English]

Today, urban areas, especially the central neighborhoods around the city center, are no longer acceptable habitats, as most residents has deprived of the lower classes, so urban planners and managers face many urban challenges, especially Urban Inefficient Tissues , Have focused their attention on sustainable programming using regeneration (Poorahmad, 2010: 76). In fact, sustainable urban regeneration, with an integrated, comprehensive and operational policy, will lead to the final solution of urban problems and the achievement of sustainable, economic, physical, social and environmental progress (Izadi, 2010: 17).
Urban Inefficient Tissues, as the smallest cell and the most important factor in sustaining urban life, play a very important role in the future of the city; to face the problems of the future of cities, it is necessary to use the future-research approach to achieve sustainable development.
Isfahan, as a historical city and the cultural capital of the Islamic world, like many other cities in the country, has many the Urban Inefficient Tissues in different urban areas. In the meantime, The Inefficient Tissues  in  district 14 in the  2016 is 312 hectares of the total of 830,244  of Inefficient Tissues of Isfahan city (Isfahan city statistics, 2015: 208 and Isfahan city statistics, 2016: 201) This district is known as the most widely  the Inefficient Tissues in Isfahan.
In this regard, the present study aims to create sustainable urban regeneration in Isfahan Municipality with the approach of programming the scenario of the base scenario, in order to identify the scenarios for Isfahan Municipality to achieve the desired perspective of sustainable regeneration in Urban Inefficient Tissues. In fact, it has implications for illustrating its future and providing a variety of strategies for achieving the desired future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Effective Factors
  • Sustainable Regeneration
  • future study
  • the Inefficient Tissues of Yazd Urban

مراجع

آمارنامه سال 1395 شهر اصفهان (1396)، اصفهان:انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
آمارنامه سال 1394 شهر اصفهان (1395)، اصفهان، انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
اسلاتر، ریچارد. (1386). نواندیشی برای هزارۀ نوین، مفاهیم، روش‌ها و ایده‌های آینده‌پژوهی. ترجمۀ عقیل ملکی‌فر و همکاران، تهران: مؤسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی.
ایزدی، محمدسعید. «رویکردی نوین به برنامه‌های ساماندهی و بازآفرینی شهری: بررسی یافته‌های حاصل از تحلیل و ارزیابی طرح‌های منظر شهری». دومین همایش سراسری بهسازی و بازآفرینی بافت‌های تاریخی فرسودۀ شهری و سکونتگاه‌های غیررسمی شیراز. 1389.
پوراحمد، احمد و همکاران. (1389). سیر تحول مفهوم‌شناسی بازآفرینی شهری به‌عنوان رویکردی نو در بافت‌های فرسودة شهری، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، جهاد دانشگاهی، دورۀ اول، شمارۀ 1. صص 92-73.
http://iic.icas.ir/image/Journal/Article/No1/6.pdf.
بل، وندل. (1395). مبانی آینده‌پژوهی: علم انسانی برای عصر جدید، مترجم: مصطفی تقوی، محسن محقق، تهران: مؤسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، چاپ دوم.
توپچی ثانی (1389)، بازآفرینی شهری پایدار؛ رهیافت نوین مداخله در بافت‌های فرسوده شهری (راهنمای عمل)، پایان نامه کارشناسی ارشد، شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه هنر اصفهان.
 https://ganj.irandoc.ac.ir//.
حاجیانی، ابراهیم و صناع محمود (1392)، آینده و سناریونگاری طبقه بندی روش ها و دسته بندی سناریوها، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی،  پژوهشکده تحقیقات راهبردی ، سال دوم،  شماره 8.صص 53-33.
http://ensani.ir/file/download/article/20151025153147-9996-51.pdf.
حق پناه, یعقوب؛ فاطمه ادیبی سعدی نژاد؛ پانته آ ابوذری و ببراز کریمی.(1390). بررسی نقش مدیریت شهری و شهرداریها در احیاء بافتهای فرسوده شهری، نخستین همایش ملی آرمان شهر ایران، نور، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور.
 https://www.civilica.com/Paper-IRANIANUTOPIA01-IRANIANUTOPIA01_066.html.
خاکپور، امین. (1394). برنامه‌ریزی راهبردی سناریویی بافت‌های فرسودۀ شهری براساس رویکرد بازآفرینی شهری پایدار، مطالعۀ موردی: ناحیۀ جوادیۀ منطقۀ 16 تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، گروه شهرسازی. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران.
 https://ganj.irandoc.ac.ir//.
ربانی, طاها، ۱۳۹۲، آینده پژوهی رویکردی نوین در برنامه ریزی، با تاکید بر برنامه ریزی شهری، اولین همایش ملی شهرسازی و معماری در گذر زمان، قزوین، دانشگاه­بین­المللی­امام خمینی.
 https://www.civilica.com/Paper-UOT01-UOT01_044.html
رمضانی، مریم؛ صالحی‌فرد، محمد؛ ابراهیمی، حسن؛ رهنما، علی، خراسانی، نسرین. (1396). تعیین استراتژی‌های مبتنی بر سناریو در سازمان زمین و مسکن شهر مشهد مقدس، فصلنامۀ علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ 20. صص 98-83.
http://ensani.ir/file/download/article/20180219094217-9973-168.pdf.
شفیعی‌نسب، سید رضا؛ کلابی، فرانک. (1386). بافت ناکارآمد و سیاست‌های بهبود کیفیت مسکن، نشریۀ آبادی، معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی، شمارۀ 55.
https://www.sid.ir/fa/journal/JournalList.aspx?ID=1299.
شناسنامۀ فرهنگی اجتماعی محلات شهر اصفهان( 1395). اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
عندلیب، علیرضا. (1389). اصول نوسازی شهری، رویکردی نو به بافت‌های ناکارآمد. تهران: نشر آذرخش، چاپ اول.
کشاورزترک، عین‌الله؛ براتی، ناصر. (1392). آینده‌پژوهی در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، تهران: مدیریت فناوری اطلاعات و مرکز اسناد.مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری تهران، گزارش شمارۀ 220.
لطفی، سهند. (1391). تبارشناسی بازآفرینی شهری، از بازسازی تا نوزایی. تهران: انتشارات رخش، چاپ اول.
مفیدی، مهرانوش. (1394). تبیین نقش ارتقای قلمروی عمومی در بازآفرینی شهری پایدار، رسالۀ دکتری. گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا .دانشگاه تهران.
https://ganj.irandoc.ac.ir//.
خاتم، اعظم،کرمانی، سوسن،جودی، مسعود، معمار صادقی، مانی، حوری، سرو. (1388). طرح توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی شهر اصفهان مطالعات وضع موجود. هفت شهر. شرکت بازآفرینی شهری ایران. دوره 2. شماره 27 و 28. صص 83-76.
http://www.haftshahrjournal.ir/article_9787_70d7b8994f8ca5c55b54bee3abfb6a9f.pdf.
موسوی ،میرنجف ؛ کهکی، فاطمه سادات (1397). آینده‌پژوهی در آمایش سرزمین: نگاهی به کاربرد نرم‌افزارهای میک‌مک و سناریو ویزارد، ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
 
Amer, M., Daim, T. U., & Jetter, A. (2013). A review of scenario planning. Futures, 46, 23–40. https://doi.org/10.1016/j.futures.2012.10.003.
Bell, W. (2003). Foundations of Futures Studies: History, Purposes, and Knowledge(Vol. 1). New Brunswick. NJ: Transaction Publishers.
Bennett, R. O. Biggs, Pereira, L. M., E. M. G. D. Peterson, T. McPhearson, A. V. Norstrِm, P. Olsson, R. Preiser, C. Raudsepp‐ Hearne, and J. M. Vervoort. (2018). Seeds of the future in the present: exploring pathways for navigating towards “Good” Anthropocenes. Cambridge University Press,
 https://doi.org/10.1017/9781316647554.018.
Cheuk Man HO, Edmond, (2012), renewing the urban regeneration approach in Hong Kong, Discovery-ss student E-journal, College of Liberal Arts and Social Sciences, Hong Kong. http://ssweb.cityu.edu.hk/download/RS/E-Journal/journal6.pdf.
Comes, T., Wijngaards, N., & van de Walle, B. (2014). Exploring the future: Runtime sceario selection for complex and time bound decisions. Technological Forecasting and Social Change, 97, 29-46, doi: 10.1016/j.techfore.2014.03.009.
Kosow, H., & Gaßner, R. (2008). Methods of Future and Scenario Analysis: Overview, Assessment, and Selection Criteria. USB Cologne: Social Science Open Access Repository (SSOAR). Retrieved from https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-193660
Lawless, P. (2010). Urban Regeneration: is there a future? Urban Regeneration: is there a future? People, Place & Policy Online, vol. 4, no.1, pp. 24-28.
Roberts, P., Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: Handbook. London: Sage Publications.
Ratcliffe, J., Krawczyk, E. and Kelly, R. (2006), FTA and the City: Imagineering Sustainable Urban Development, Futures Academy, Dublin Institute of Technology. https://arrow.tudublin.ie/cgi/viewcontent.cgi?article=1001&context=futuresacart
Rosa, I. M. D., H. M. Pereira, S. Ferrier, R. Alkemade, L. A.Acosta, H. R. Akcakaya, E. den Belder, A. M. Fazel, S. Fujimori, M. Harfoot, et al. (2017). Multiscale scenarios for nature futures.Nature Ecology and Evolution1416-1419:1. http://dx.doi. org/10.1038/s41559-017-0273-9.
Torres, N., & Olaya, C. (2010, July). Tackling the mess: System conceptualization through cross-impact analysis. In Proceedings of the 28th International Conference of the System Dynamics Society, Seoul, Korea (pp. 25-29). https://proceedings.systemdynamics.org/2010/proceed/papers/P1306.pdf.
Sardar, Z., and J. A. Sweeney (2016), the three tomorrows of postnormal times. Futures 75:1-13. http://dx.doi.org/10.1016/j.futures.2015.10.004.
Schwartz, P (1996), “The Art of the Long view”, New York, Doubleday.
Sornette, D., and P. Cauwels. 2015. Managing risk in a creepy world. Journal of Risk Management in Financial Institutions 8(1):83-108.
Vecchiato, Riccardo (2012). Environmental uncertainty, foresight and strategic decision-making: An integrated study. Technological Forecasting and Social Change, 79(3), 436-447. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2011.07.010.
Wiedmann, F., Salama, A. M., & Thierstein, A. (2012). Urban evolution of the city of Doha: An investigation into the impact of economic transformations on urban structures. METU Journal of the Faculty of Architecture, 29(2), 35-61. https://mediatum.ub.tum.de/doc/1141901/file.pdf
Weimer-Jehle, Wolfgang (2018), Constructing Consistent Scenarios Using Cross-Impact Balance Analysis, Manual, ZIRIUS Stuttgart Research Center for Interdisciplinary Risk and Innovation Studies, www.cross-impact.de /English /CIB _e_ Pub.htm.
جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای
دوره 10، شماره 34
بهار 1399
صفحه 45-68

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1399
  • تاریخ پذیرش: 02 اردیبهشت 1399

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار