تحلیل اثرات شهرگرایی بر تغییر و تحولات سبک زندگی زنان روستایی مورد شناسی: شهرستان الشتر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌‌ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 دانش‌‌آموختۀ دکتری جغرافیا و آمایش کیفیت محیطی مناطق روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌‌ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

4 کارشناس ارشد توسعۀ روستایی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

5 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌‌ریزی روستایی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

در چند سال اخیر در مناطق روستایی کشور، توجه زنان به شهرگرایی، نگرش جدیدی را در آن‌‌ها به‌‌وجود آورده‌‌است و آن‌‌ها را با تغییرات فکری در ارزش‌‌‌‌ها، هنجارها، آداب‌‌ورسوم و رفتار‌‌‌‌های جمعیتی همراه ساخته‌‌است؛ به‌‌طوری‌‌که زمینه را برای تغییر و تحولات در سبک زندگی آن‌‌ها به‌‌وجود آورده و جهت‌‌گیری خاصی به آن‌‌ها منتقل کرده‌‌است؛ بر‌‌‌‌این‌‌اساس هدف از این پژوهش، تحلیل اثرات شهرگرایی بر تغییر و تحولات سبک زندگی زنان روستایی در شهرستان الشتر است. روش مورداستفاده، توصیفی-تحلیلی و شیوه و ابزار جمع‌‌‌‌آوری داده‌‌‌‌ها در مطالعۀ نظری به‌‌صورت کتابخانه‌‌‌‌ای بوده‌‌ و در مطالعۀ میدانی از پرسشنامه و مشاهده کمک گرفته شده‌‌است. برای تجزیه‌‌وتحلیل داده‌‌‌‌ها از نرم‌‌افزار spss و مدل کوپراس استفاده شده‌‌است. جامعۀ آماری این تحقیق ‌‌‌‌10‌‌‌‌ روستای شهرستان الشتر است که از طریق نمونه‌‌‌‌گیری فرمول کوکران 177 زن به‌‌عنوان نمونه انتخاب و به‌‌صورت تصادفی ساده بین آن‌‌ها توزیع شده‌‌است. نتایج تحقیق نشان داد که بین مؤلفه‌‌‌‌های شهرگرایی و مؤلفه‌‌‌‌های سبک ‌‌‌‌زندگی رابطۀ معنادار و مثبتی وجود دارد؛ به‌‌طوری‌‌که ضریب همبستگی برای الگوی تغذیه ‌‌‌‌324/0، کاربرد فناوری ‌‌‌‌نوین 325/0، تغییر در لباس و پوشاک 275/0، درآمدزایی 117/0، مادی‌‌‌‌گرایی 305/0، تغییر فرهنگی و زبانی 311/0، مُد‌‌‌‌گرایی ‌‌‌‌587/0، مصرف‌‌گرایی 563/0، برخورد با محیط‌‌‌‌زیست 386/0 و نحوۀ استفاده از انرژی و منابع 327/0 است؛ بنابراین اثرات شهرگرایی زمینه را برای تغییر سبک زندگی زنان در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی در روستاهای شهرستان الشتر به‌‌وجود آورده‌‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis Of The Effects Of Urbanism On The Changes And Changes In Lifestyle Of Rural Women Case Study: Aleshtar Township

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hejipoor 1
  • Ahmad Roomiyani 2
  • Masoomeh Sheykhi 3
  • Somayeh Haghnazari 4
  • Hadi Niyazi 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

In recent years, in rural areas of the country, women's attention to the city and township has created a new attitude and brought them together with intellectual changes in values, norms, customs, and demographic behaviors, so that the context They have created a change in their lifestyle and they have moved a certain orientation to them. Accordingly, the purpose of this research is to analyze the effects of urbanization on the changes in lifestyle of rural women in the villages of Shahrestah al-Shater. The method of this research is descriptive-analytic and the method and tool for data collection in theoretical study is in the form of a library and in the field study through questionnaire and observation. SPSS software and Cooper’s model have been used to analyze the data and information. A comprehensive statistical survey of this research was conducted in 10 cities of Alshtar, which was selected as sample by sampling Cochran formula and randomly distributed 166 women. The results of the research showed that there is a significant and positive relationship between the components of urbanism and the components of lightning, so that the correlation coefficient for the model of nutrition is 0.332, technology application is 325, change in clothing and Clothing 0.305, income 0.127, materialism 0.305, cultural and linguistic change 0.331, 0.587modernity, 0.053 consumption, environmental impact 0.386, and how to use energy And the resources are 0.327. Therefore, the effects of urbanism have created the context for changing the lifestyle of women in the economic, social, cultural, and environmental dimensions of villages in the city of Aleshtar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urbanism
  • Lifestyle
  • Rural Women
  • Villages Of Alshtar Township

مراجع

ازکیا، مصطفی و حسینی رودبارکی، سکینه. (1389). تغییرات نسلی سبک زندگی در جامعۀ روستایی، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی - مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، سال دهم، شمارۀ 37، صص 264-241. http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-44&slc_lang=fa&sid=fa
افراسیابی، حسین و مرادی‌‌فر، طاهره. (1394). بازسازی معنایی تغییر سبک زندگی زنان لر، شهر یاسوج، مطالعات اجتماعی روان‌‌شناختی زنان، دانشگاه الزهرا، سال سیزدهم، شمارۀ 3، صص 98-77. https://jwsps.alzahra.ac.ir/article_2152.html
ایزدی، حسن و نوذری، معراج. (1392). ارتقای روستا به شهر و تأثیر آن در تحول تعامل‌‌های روستایی-شهری (مطالعۀ موردی: بخش بیضاء-شهرستان سپیدان)، پژوهش‌‌های روستایی، دانشگاه تهران، سال چهارم، شمارۀ 1، صص 100-77. https://jrur.ut.ac.ir/article_31972.html
بذرافشان، جواد و طولابی‌‌نژاد، مهرشاد. (1396). بررسی آثار نوسازی بر تغییر و تحولات سبک زندگی خانوارهای روستایی، بخش مرکزی شهرستان پلدختر، مجلۀ جغرافیا و توسعه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دوره 15، شمارۀ 46، صص 78-61. https://gdij.usb.ac.ir/article_3033.html
جلائی‌‌‌‌پور، حمید‌‌‌‌رضا و عبدالله‌‌پور، جمال. (1390). تمایز شهرگرایی و شهرنشینی؛ بررسی شهرگرایی در مناطق کردنشین ایران با تأکید بر شهر سردشت، مجلۀ مسائل اجتماعی ایران،دانشگاه خوارزمی، سال دوم، شمارۀ 1، صص 37-7. https://jspi.khu.ac.ir/article-1-246-fa.html
حاجی‌‌نژاد، علی؛ فتاحی، احدالله و پایدار، ابوذر. (1394). کاربرد مدل‌‌ها و فنون تصمیم‌‌گیری در جغرافیا با تأکید بر برنامه‌‌ریزی روستایی، شهری و گردشگری. زاهدان: انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان. چاپ اول. https://www.gisoom.com/book/
ذکایی، محمد سعید (1381)، تحول الگوهای سبک زندگی جوانان در ایران، پژوهشنامه سبک زندگی، تهران، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک. https://iribresearch.ir/paygah_marakez/cities/akhbar_text.aspx?id=18204&ccode=23
رستمی، احسان و اردشیرزاده، مرجان. (1392). نگاهی به نظریه‌‌های سبک زندگی، فصلنامۀ مطالعات سبک زندگی، مرکز تحقیقات صدا و سمیا، سال دوم، شمارۀ 3، صص 31-9. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/55338/9/text
سجاسی قیداری، حمدالله؛ صادقلو، طاهره و شهدادی علی. (1394). آثار جهانی‌‌شدن بر تغییرات سبک زندگی در نواحی روستایی، فصلنامۀ مطالعات میان‌‌رشته‌‌ای در علوم انسانی، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، دورۀ هفتم، شمارۀ 4، صص 188-153. http://www.isih.ir/article_204.html
سعیدی، عباس. (1390). روابط و پیوندهای روستایی-شهری در ایران. تهران: انتشارات مهر مینو. چاپ اول. https://www.gisoom.com/book//
شارع‌‌‌‌پور، محمود. (1387). جامعه‌‌شناسی شهری. تهران: سمت.چاپ اول. https://www.adinehbook.com/gp/product/9645303165
شکوئی، حسین. (1387). دیدگاه‌‌‌‌های نو در جغرافیایی انسانی، جلد اول. تهران: سمت. چاپ سوم. https://www.adinehbook.com/gp/product/6000200048
صدیق سروستانی، رحمت‌‌الله. (1369). انسان و شهرنشینی، مطالعات جامعه شناختی ، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دوره یک، شماره 4، صص 226-198. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage
فاضلی، محمد. (1382). مصرف و سبک زندگی. قم: انتشارات صبح صادق. چاپ اول. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/701972
فنی، زهره. (1382). شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه‌‌ای. تهران: نشر آذرخش.چاپ اول. https://www.adinehbook.com/gp/product/9646294035
محمدی یگانه، بهروز و حسین‌‌زاده، اکبر. (1392). نقش عملکردی روستا-شهرها در توسعۀ روستاهای پیرامونی (مطالعۀ موردی: شهر زرین‌‌رود، شهرستان خدابنده)، فصلنامۀ برنامه‌‌‌‌ریزی منطقه‌‌ای، دانشگاه آزاد مرودشت، سال سوم، شمارۀ 11، صص 64-55. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=213991
مکانیکی، جواد، سرزهی، زهرا و اسکندرثانی، محمد. (1395). کارکرد فضایی شهرهای کوچک در ارتباط با روستاهای پیرامون (مورد شهر سربیشه)، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، دانشگاه خوارزمی تهران، سال پنجم، شمارۀ 1، پیاپی 15، صص 60-43. https://serd.khu.ac.ir/browse.php?a_id=2590&sid=1&slc_lang=fa
ممتاز، فریده. (1381). جامعه‌‌شناسی شهر. تهران: شرکت سهامی انتشار. چاپ دوم. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/642157
مهدوی‌‌کنی، محمدسعید. (1386). مفهوم سبک زندگی و گسترۀ آن در علوم اجتماعی، تحقیقات فرهنگی ، سال اول، شمارۀ 1.صص230-199.
نازک‌‌‌‌تبار، حسین؛ ملانیا جلودار، شهرام و حسینی دورنکلائی، سیده زهرا. (1394). تحلیلی بر نوسازی و کارکرد خانواده در استان مازندران،فصلنامه مطالعات زن و خانواده، دانشگاه الزهرا، دورۀ سوم، شمارۀ 2، صص 149-121. https://jwfs.alzahra.ac.ir/article_2210.html
یاری‌‌حصار، ارسطو؛ حیدری، وکیل و نارینی، ریحانه. (1395). مطالعۀ تغییر سبک زندگی و اثرات و پیامدهای آن بر تولید و توسعۀ روستایی (مطالعۀ موردی: روستاهای شهرستان اردبیل)، مطالعۀ توسعۀ اجتماعی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، سال نهم، شمارۀ 1، صص 69-86. http://jisds.srbiau.ac.ir/article_10526.html
Gottdicaner, M and, Hutchison. (2006). the new Urban Sociology Third Edition, Colorado: West View Press.. https://doi.org/10.1002/9781118568446.eurs0467
Lynch, K, (2005). Rural-urban Interaction in the Developing World, Routledge, London and New York.. https://doi.org/.10.4324/9780203646274. http://www.jicr.ir/article_75.html
Tacoli Cecilia, 1998, Rural-urban Interactions: a guide to the literature, Environment and Urbanization, Vol. 10, No. 1, PP. 147-166. . https://doi.org/10.1177/095624789801000105
Low, P and Freeman, I. (2007). “Fashion marketing to women in Kazakhstan”, Journal of Fashion Marketing and Management, 11 (1): 41-55. https://doi.org/10.1108/13612020710734391
Caves, Roger W. (2005). Encyclopedia of the City, London and New York: Rutledge. https://books.google.com/books/about/Encyclopedia_of_the_City.html?id=xrD1iuM_2LgC
Lin. X, (2013). Gender, Modernity and Male Migrant Workers in China: Becoming a'modern'Man, London, Publisher London: Routledge, 4 Apr 2013, PP 150. DOI: https://doi.org/10.1017/S0305741014000897
Naz, A., Khan, W., Daraz, U., & Hussain, M. (2012). The Crises of identity: Globalization and its impacts on socio-cultural and psychological identity among Pakhtuns of Khyber Pakhtunkhwa Pakistan. Available at SSRN 2082990.. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2082990
جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای
دوره 10، شماره 37
دی 1399
صفحه 143-166

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 20 بهمن 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار