ارزیابی شاخص‌های رشد هوشمند شهری با استفاده از داده‌کاوی مکانی (مورد شناسی: شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

2 دکتری ژئومورفولوژی، دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

3 استادیار گروه شهرسازی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

10.22111/gaij.2020.6029

چکیده

هم‌اکنون برنامه‌های متعددی برای هوشمندسازی یزد در‌حال اجرا است، ولی به‌منظور حرکت هدفمند و همه‌جانبه به سمت شهر هوشمند یزد، تدوین یک چشم‌انداز روشن و واضح برای آن ضروری است. به‌منظور تضمین دستیابی به چشم‌انداز شهر هوشمند یزد، ذی‌نفعان باید ریسک‌های متعددی را مدیریت کنند که ازجملۀ این ریسک‌ها می‌توان به ریسک‌های فناوری، پذیرش جامعه و پایداری محیطی اشاره کرد. این پژوهش با هدف ارزیابی شاخص‌های رشد هوشمند شهری با استفاده از داده‌کاوی مکانی در شهر یزد، به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مدل ANP انجام پذیرفت. داده‌های موردنیاز از طرح جامع شهری استخراج و ازنظر سیستم مختصات کنترل شد. زیرشاخص تراکم جمعیت در شاخص فشردگی و زیرشاخص مسیر ویژۀ دوچرخه، اتوبوس و تاکسی در شاخص دسترسی و زیرشاخص بافت فرسوده، فضای سبز، کاربری تجاری در شاخص محیط‌زیست درنظر گرفته شدند. شاخص‌ها و زیرشاخص‌ها از دیدگاه هوشمندسازی در 5 منطقۀ شهر یزد بررسی شدند. مطابق با نتایج تلفیقی در مدل ANP شاخص رشد هوشمند منطقۀ تاریخی، با امتیاز 0.37 به‌عنوان منطقه‌ای با بیشترین ساختار رشد هوشمندانه شناخته ‌شده‌است. پس از منطقۀ تاریخی، منطقۀ 3 با اختلاف بسیار کمی با امتیاز 0.2 در ردۀ بعدی قرار دارد. منطقۀ 2 با امتیاز 0.11 در انتها قرار گرفته‌است. منطقۀ تاریخی که هستۀ مرکزی شهر نیز محسوب می‌شود، دارای بافتی متراکم است. استقرار کاربری‌های اداری، تجاری، درمانی و... باعث مراجعۀ شهروندان از سایر مناطق به این منطقه شده‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Intelligent Urban Growth Indicators Using Spatial Data Mining (Case Study: Yazd City)

نویسندگان [English]

  • Ali Hasan Abadi 1
  • Seyed Ali Almodaresi 2
  • Ahmad Esteghlal 3
چکیده [English]

Currently, several programs are being implemented to make Yazd smarter. But in order to move purposefully and comprehensively towards the smart city of Yazd, it is necessary to formulate a clear vision of it. In order to ensure the achievement of the vision of the smart city of Yazd, stakeholders must manage a number of risks, including the risks of technology, community acceptance and environmental sustainability. The aim of this study was to evaluate the indicators of smart urban growth using spatial data mining in Yazd city using descriptive-analytical method and using ANP(Analytical Network Process) model. The required data were extracted from the comprehensive urban plan and controlled by the coordinate system. The population density sub-index was considered in the compression index and the sub-index of the special route for bicycles, buses and taxis in the access index and the sub-index of worn-out tissue, green space, and commercial use in the environmental index. Indicators and sub-indicators were examined from the perspective of smartening in 5 areas of Yazd city. According to the integrated results in the ANP model, the smart growth index of the historical region, with a score of 0.37, is known as the region with the most intelligent growth structure. After the historic zone, Region 3 is in the next category with a very small difference of 0.2 points. Zone 2 ends with a score of 0.11. The historic area, which is also the central core of the city, has a dense texture. The establishment of administrative, commercial, medical and other uses has led to the referral of citizens from other regions to this region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Smart growth
  • Spatial Data Mining
  • Yazd
  • ANP

مراجع

آزادخانی، پاکزاد.، حسین زاده، جعفر.، احمدی، قدرت.،(1398)، تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در ایلام، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی - سال هشتم – شماره بیست و نه، صص59-68. سال انتشار 1398.  http://journals.iau.ir/article_667811.html.
رستمی گله، فرهاد.، شاد، روزبه.، قائمی، مرجان.، لهرابی، یاسمن.، (1397)، مدلسازی احتمال تغییر رشد شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون لجستیک(مطالعه موردی: شهر مشهد)، نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، سال 9، شماره پیاپی 34، صص 169-182. سال انتشار 1379. http://jupm.miau.ac.ir/mobile/article_3136_37344ad92527fa0208895eb0bc6bf8ab.pdf
رضازاده، ر.، میراحمدی، م.،(1388)، مدل اتوماسیون سلولی روشی نوین در شبیه سازی رشد شهری، نشریه فناوری آموزش، شماره6، صص35-47. سال انتشار 1388. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=105745
رهنما، محمد رحیم، حیاتی، سلمان، (1393)، تحلیل شاخصهای رشد هوشمند شهری در مشهد، فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری،­سال­اول،­شماره­چهارم،­صص 71 تا 98.­سال­انتشار 1393. http://shahr.journals.umz.ac.ir/article_886_1f668c58db448c912c6de243ff920fa9.pdf.
زیاری، کرامت الله، جان بابانژاد، محمدحسین،(1388)، دیدگاهها و نظریات شهر سالم، شهرداریها، سال نهم، شماره95، صص 14-23. سال انتشار 1388. http://ensani.ir/file/download/article/20120426122934-3090-277.pdf
زیاری، کرامت اله.، (1381)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری(مورد: میناب)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 65-66، صص 63-78. سال انتشار1380. https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=18362
سیف الدینی، فرانک.، پوراحمد، احمد.، زیاری، کرامت اله.، دهقانی الوار، سیدعلی نادر.، (1392)، بررسی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهرهای میانی(مطالعة موردی: خرم آباد)، آمایش سرزمین، دورة 5، شماره2، صص 241- 260. سال انتشار 1392. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=225297.
ضرابی، اصغر؛ صابری، حمید؛ محمدی، جمال؛ وارتی، حمیدرضا؛(1390)، تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهر مطالعه موردی مناطق شهر اصفهان، مجله پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره77، 1-17. سال انتشار 1390. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=146259.
عرفانیان ستاریان، مریم،(1392)، بهسازی و نوسازی بافت فرسوده با رویکرد رشد هوشمند، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار. سال انتشار 1392. html.0150_GUPSD01-GUPSD01-Paper/com.civilica.www://h
عزیز پور، ملکه و نجما اسمعیل پور.، (1388)، رشد افقی سریع شهر یزد و تاثیر آن بر سفرهای شهری در محدوده مرکز و پیرامون این شهر، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 3، صص 185- 209 سال انتشار 1388 . https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=147219.
کیانی، اکبر.، (۱۳۹۰). شهر هوشمند ضرورت هزاره سوم در تعاملات یکپارچه شهرداری الکترونیک(ارائه مدل مفهومی- اجرایی با تاکید بر شهر های ایران)، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، شماره 14، صص 39- 64. سال انتشار 1388. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=156724
مرکزآمار ایران(1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، صص 10-18. سال انتشار 1395. https://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/fulltext/1395/n_Salname_95-V3.pdf
ویسی پور، معصومه،(1393)، تحلیل فضایی شاخصهای رشد هوشمند شهری در شهر اهواز، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهیدچمران اهواز، دانشکده علوم زمین وGIS، استاد راهنما: دکتر مسعود صفایی پور. سال انتشار 1393.  http://lib.scu.ac.ir.
 
Baddi, Bellini, Cenni, Difino, Nesi & Paolucci (2017), Analysis and assessment of a knowledge based smart cityarchitecture providing service APIs, Future Generation Computer Systems 75 (2017) 14-29.  https://www.semanticscholar.org/paper/Analysis-and-assessment-of-a-knowledge-based-smart-Badii-Bellini/9061dae5f85bbc1011cfdbb34d6eaab817aa5c0c
Barns, Sarah (2018), Smart cities and urban data platforms: Designing interfaces for smart governance, City,Culture and Society 12 (2018) 5-12. https://www.researchgate.net/publication/321079119_Smart_cities_and_urban_data_platforms_Designing_interfaces_for_smart_governance.
Batty and others (2012), Smart cities of the future, THE EUROPEAN PHYSICAL JOURNAL SPECIALTOPICS, This article is published with open access at Springerlink.com DOI: 10.1140/epjst/e2012-01703-3, 481-518 (2012).. https://link.springer.com/article/10.1140/epjst/e2012-01703-3.
Beretta, Ilaria (2018), The social effects of eco-innovations in Italian smart cities, Cities 72( 115˚ 121(.http://iranarze.ir/wp-content/uploads/2018/04/E6578-IranArze.pdf
Budde, Paul (2014), Smart Cities of Tomorrow, Cities for Smart Environmental and Energy Futures, Energy Systems, DOI 10.1007/978-3-642-37661-0 2, © Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2014. https://www.springer.com/gp/book/9783642376603.
Caragliu, A., Del Bo, C., Nijkamp, P. (2011) Smart Cities in Europe, Journal of Urban Technology, Vol. 18, No.2, pp. 65-82. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10630732.2011.601117
Cecilio, Caldeira & Wanzeller, Jose, Filipe & Cristina (2018), CityMii - An integration and interoperablemiddleware to manage a Smart City, Procedia Computer Science 130 (2018) 416-423. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877050918304174.
Chen, T.M. (2010) Smart Grids, Smart Cities Need Better Networks. IEEE Network,Vol. 24, No. 2,2-3.. https://www.semanticscholar.org/paper/Smartgrids%2C-smart-cities-need-better-networks-Chen/d882156e20b63293313d415662c34b59e28f7950
Chin, Jeannette, Callaghan, Vic, Lam, Ivan, 2019, Understanding and Personalising Smart City Services Using Machine Learning, the Internet-of-Things and Big Data. https://ieeexplore.ieee.org/document/8001570?section=abstract.
Dameri, R.P. & Cocchia, A (2013). Smart City and Digital City: Twenty Years of Terminology Evolution, X Conference of the Italian Chapter of AIS, ITAIS 2013, Università Commerciale Luigi Bocconi, Milan (Italy), 1-8. https://www.researchgate.net/publication/308676640_Smart_city_and_digital_city_Twenty_years_of_terminology_evolution
Gehl, J. (2001) “Life between Building”. the Danish Architectural Press, Copenhagen, Denmark, 4 th edition. http://eprints.utm.my/id/eprint/34612/1/SaberMohammedSalehMFAB2013.pdf
Harrison, C., Eckman, B., Hamilton, R., Hartswick, P., Kalagnanam, J., Paraszczak, J., & Williams, P. (2010)Foundations for Smarter Cities. IBM Journal of Research and Development, 54(4). https://books.google.com.bz/books?.d=Y6fIdYvL3TsC&hl=it&source=gbs_navlinks_s
Hashem, I. A. T., Chang, V., Anuar, N. B., Adewole, K., Yaqoob, I., Gani, A., . . . Chiroma, H. (2016). The role of big data in smart city. International Journal of Information Management, 36(5), 748-758. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2016.05.002 http://daneshemrouz.com.
Lacinak, Ristvej, Maros & Jozef (2017), Smart city, Safety and Security, Procedia Engineering 192 ( 2017 )522-527. https://www.researchgate.net/publication/317832332_Smart_City_Safety_and_Security.
Lombardi, P., Giordano, S., Farouh, H., Yousef, W. (2012) Modelling the smart city performance, Innovation:The European Journal of Social Science Research, Vol. 25, No. 2, pp. 137-149.. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13511610.2012.660325
Lazaroiu, G.C., Roscia, M. (2012) Definition methodology for the smart cities model, Energy, Vol. 47, No. 1,pp. 326-332. https://ideas.repec.org/a/eee/energy/v47y2012i1p326-332.html.
Manville, a., (2014), Mapping Smart Cities in the EU, To contact Policy Department A or to subscribe to its newsletter please write to: Poldep-Economy-Science@ep.europa.eu, . http://www.europarl.europa.eu/studiesMohanty, s.p (2016), Everything You Wanted to Know About Smart Cities, DOI:  10.1109/MCE.2016. 2556879, (2016).  https://ieeexplore.ieee.org/document/7539244.
Pettit, Christopher and others (2018), Planning support systems for smart cities, City, Culture and Society 12(2018). https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1877916617302175.
Sta, H. B. Quality and the efficiency of data in “Smart-Cities”. Future Generation Computer Systems. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.future.2016.12.021.
Susanti, Soetomo, Buchori & Brotosunaryo, Retno, Sugiono, Imam & Pm (2016), Smart growth, smart city anddensity: in search of the appropriate indicator for residential density in Indonesia, Procedia - Social and BehavioralSciences 227 ( 2016 ) 194 – 201. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042816307479.
Witlox, F.Antrop, M. Bogaert, P. De Maeyer, P. Derudder, B. Neutens, T. Van Acker, V. Van de Weghe, N. (2009),"Introducing functional classification theory to land use planning by means of decision tables", Decision Support Systems, 46(4): 875–881. https://biblio.ugent.be/publication/538653.
جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای
دوره 10، شماره 37
زمستان 1399
صفحه 211-230

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 13 اسفند 1399

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار