تدوین الگوی تحقق‌پذیری توسعۀ پایدار برمبنای شاخص‌های شکوفایی شهری (نمونۀ موردی: شهر جدید عالیشهر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران.

2 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران.

چکیده

شکوفایی شهری، رویکردی نوین و اساسی برای تبیین چشم‌انداز و مسیر تحقق توسعه و نمونۀ خاص‌تر آن، یعنی پایداری در شهرهای امروزی محسوب می‌شود که با مشکلات عدیده‌ای در ابعاد مختلف روبه‌رو هستند. از طرفی مفهوم این رویکرد ارتقادهندۀ یک الگو یا مدل جدید از طراحی شهری برمبنای نظریات جهانی و درعین‌حال تطابق‌پذیر با شرایط، ماهیت و پویایی‌های زمینه‌ای و محلی است. با توجه به اهمیت برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای امروزی برمبنای شاخص‌های شکوفایی شهری، تحقیق حاضر با هدف تدوین الگوی تحقق‌پذیری توسعۀ پایدار برمبنای شاخص‌های شکوفایی در شهر جدید عالیشهر نگارش شده است. در این راستا، روش تحقیق آمیخته (ترکیبی از رویکردهای کمّی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی-توسعه‌ای است. جامعۀ آماری تحقیق شامل کارشناسان و مسئولان شهری عالیشهر بوده که با توجه به مشخص‌نبودن تعداد جامعۀ آماری از فرمول کوهن در سطح اطمینان 95 درصد برای تعیین حجم نمونه استفاده شده و حجم نمونه 90 نفر برآورد شده است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و اطلاعات نیز از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار AMOS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر تحقق‌پذیری شهر شکوفا در شهر جدید عالیشهر به‌ترتیب عبارت‌اند از: زیرساخت‌ها، بهره‌وری، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت و پایداری محیط‌زیست که به‌ترتیب میزان تأثیرگذاری آن‌ها برمبنای مدل ساختاری 79/0، 67/0، 58/0، 56/0 و 51/0 است. همچنین مؤلفه‌های تأکید بر هوشمندسازی عملکردهای مختلف، تنوع در کسب‌وکارها، ارتقای مهارت‌های شهروندی، سرزندگی فضاهای شهری و دسترسی مناسب به انواع امکانات و خدمات شهری از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تحقق‌پذیری شهر شکوفا در عالیشهر هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development the Realization of Sustainable Development Pattern Based on Urban Prosperity Indicators (Case Study: New City of Alishahr)

نویسندگان [English]

  • Sorosh Gharmsirinezhad 1
  • Ahmadali Khorrambakht 2
  • Marzieh Moghali 3
1 Ph.D. Student of Geography and urban planning, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran
2 Assistant Professor of Geography and urban planning Department, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran.
3 Assistant Professor of Geography and urban planning Department, Larestan Branch, Islamic Azad University, Larestan, Iran.
چکیده [English]

Urban prosperity is considered a new and fundamental approach to explain the vision and path of development and its more specific example, sustainability in today's cities, which are facing many problems in different dimensions. On the other hand, the concept of this approach promotes a new pattern or model of urban design based on global theories and at the same time adaptable to contextual and local conditions, nature and dynamics. Considering the importance of planning and designing today's cities based on urban prosperity indicators, the present research was written with the aim of developing a sustainable development realization patern based on prosperity indicators in Alishahr new city. In this regard, the research method is mixed (combination of quantitative-qualitative approaches) with practical purpose and analytical-developmental nature. The statistical population of the research included experts and city officials of Alaishahr, which due to the unknown number of the statistical population, was used Cohen's formula to determine the sample size at the 95% confidence level, and the sample size was estimated to be 90 people. In order to analyze data and information, was used structural equation modeling method in AMOS software. The findings of the research show that the most important variables affecting the realization of Urban prosperity in Alishahr new city are respectively infrastructures, productivity, quality of life, equality and participation and environmental sustainability, which respectively, their influence based on the structural model is 0.79, 0.67, 0.58, 0.56 and 0.51. Also, the components of emphasis on intelligentization of various functions, diversity in businesses, improvement of citizenship skills, vitality of urban spaces and proper access to various facilities and urban services are among the components that influence the realization of urban prosperity in Alishahr.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban prosperity
  • Sustainable development
  • New city
  • Alishahr

مراجع

ارباب، پارسا. (1396). ابتکار شکوفایی شهری: رویکردی نوین و اساسی در مسیر پایداری. اولین کنفرانس بین‌المللی و هشتمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد، شورای اسلامی شهر مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.https://civilica.com/doc/646698/
بوچانی، محمدحسین؛ قادری، علی. (1397). شکوفایی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.https://markaketab.com/
رهسپار طلوعی، غزاله؛ حبیب، فرح؛ سادات سعیده زرآبادی، زهرا. (1398). سنجش کیفیت زندگی در محلۀ نارمک تهران براساس مدل توسعه‌یافتۀ شاخص شکوفایی شهری (CPI-QL). فصلنامۀ مطالعات محیطی هفت حصار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، دورۀ هشتم، شمارۀ 29، صص 76-65.http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-751-en.html
عباسی، حامد. (1401). بررسی شاخص‌های شکوفایی شهری در شهر خرم‌آباد. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ پنجاه‌وچهارم، شمارۀ 2، صص 615-599.10.22059/jhgr.2021.312513.1008196 
علوی، سعیده؛ نظم‌فر، حسین؛ عشقی چهاربرج، علی. (1399). ارزیابی و سنجش شاخص‌های شکوفایی شهری (CPI) در کلان‌شهر تهران. فصلنامۀ برنامه‌ریزی فضایی، دانشگاه اصفهان، دورۀ 10، شمارۀ 38، صص 97-77.https://doi.org/10.22108/sppl.2020.118069.1402
محتشمی، نگار؛ مهدوی‌نژاد، محمدجواد؛ بمانیان، محمدرضا. (1395). عوامل رشد و موانع بازدارندۀ شکوفایی شهری. دومین کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین پژوهشی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری، تهران، کنفدراسیون بین‌المللی مخترعان جهان (IFIA)، دانشگاه جامع علمی کاربردی.https://civilica.com/doc/499370/
محمدی ده‌چشمه، مصطفی؛ حاجی‌پور، نازنین. (1400). تحلیل تطبیقی شکوفایی شهری در مدل ادغامی کپلند (مطالعۀ موردی: مناطق شهری کرمانشاه). فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ 12، شمارۀ 44، صص 20-1.10.30495/jupm.2021.3976  
 
Arimah, B. (2016). Infrastructure as a Catalyst for the Prosperity of African Cities. Procedia Engineering, 198, 245-266.https://doi.org/10.1016/j.proeng.2017.07.159  
Bakker, V., Verburg, P.H., & Vliet, J.V. (2021). Trade-offs between prosperity and urban land per capita in major world cities. Geography and Sustainability, 2(2), 134-138.https://doi.org/10.1016/j.geosus.2021.05.004
Bibri, S.E., Krogstie, J., & Kärrholm, M. (2020). Compact city planning and development: Emerging practices and strategies for achieving the goals of sustainable development. Developments in the Built Environment, 4, 100021.https://doi.org/10.1016/j.dibe.2020.100021
Castanho, M., Ferreira, F., Carayannis, E., & Ferreira, J. (2021). SMART-C: developing a “smart city” assessment system using cognitive mapping and the Choquet integral. IEEE Transactions on Engineering Management, 68 (2), 562–573.DOI: 10.1109/TEM.2019.2909668    
Cloutier, S., & Pfeiffer, D. (2015). Sustainability through happiness: a framework for sustainable development. Sustainable Development, 23(5), 317–327.DOI:10.1002/sd.1593  
D’Amour, C.B., Reitsma, F., Baiocchi, G., Barthel, S., Güneralp, B., Erb, K.H., Haberl, H., Creutzig, F., & Seto, K.C. (2017). Future urban land expansion and implications for global croplands. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 114, 8939–8944.DOI: 10.1073/pnas.1606036114  
Dempsey, N., Brown, C., & Bramely, G. (2012). The key to sustainable urban development in UK cities? The influence of density on social sustainability. Progress in Planning, 77, 89-141. https://doi.org/10.1016/j.progress.2012.01.001
Elmqvist, T., Parnell, S., Fragkias, M., Schewenius, M., Goodness, J., Sendstad, M., Guner- alp, B., Seto, K., Marcotullio, P., Wilkinson, C., & McDonald, R. (2013). Urbanization, biodiversity, and ecosystem services: Challenges and opportunities, urbanization, bio- diversity and ecosystem services: Challenges and opportunities: A global assessment. Springer Netherlands, Dordrecht.https://library.oapen.org
Gao, J., & O’Neill, B.C. (2020). Mapping global urban land for the 21st century with data–driven simulations and Shared Socioeconomic Pathways. Nature Communication, 11, 1–12. https://www.nature.com/articles/s41467-020-15788-7
Güneralp, B., Reba, M., Hales, B.U., Wentz, E.A., & Seto, K.C. (2020). Trends in urban land ex- pansion, density, and land transitions from 1970 to 2010: A global synthesis. Environmental Research Letters, 15, 1-13.10.1088/1748-9326/ab6669 
Jones, S., Tefe, M., & Appiah-Opoku, S. (2015). Incorporating stakeholder input into transport project selection–A step towards urban prosperity in developing countries? Habitat International, 2(45), 20-28.https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2014.06.017
Kozaryn A. (2013). City life: Rankings (Livability) Versus Perceptions (Satisfaction). Social Indicator Research, 110(2), 433-451.https://link.springer.com/article/10.1007/s11205-011-9939-x
Kratke, S. (2011). The Creative Capital of Cities: Interactive Knowledge Creation and the Urbanization Economies of Innovation. Informationen Zur Umweltpolitik, WileyBlackwell, Chichester, 149, 5-10.http://library.utech.edu.jm/
Kurniawati, W. (2012). Public Space for Marginal People. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (36), 476 – 484.https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.03.052
OECD. (2013). OECD Guidelines on Measuring Subjective Well-Being. OECD Better Life Initiative, Washington, DC.https://www.oecd.org/
Pittman, S. J., Rodwell, L. D., Shellock, R. J., Williams, M., Attrill, M. J., Bedford, J. ... & et al. (2019). Marine parks for coastal cities: A concept for enhanced community well-being, prosperity and sustainable city living. Marine Policy, 103, 160-171.https://doi.org/10.1016/j.marpol.2019.02.012
Rafiaani, P., Kuppens, T., Van Dael, M., Azadi, H., Lebailly, P., & Van Passel, S. (2018). Social sustainability assessments in the biobased economy: Towards a systemic approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 82, 1839-1853.DOI: 10.1016/j.rser.2017.06.118
Rogers, D.S., Duraiappah, A.K., Antons, D.C., Munoz, P., Bai, X., Fragkias, M., & Gutscher, H. (2012). A vision for human well-being: transition to social sustainability. Current Opinion in Environmental Sustainability, 4(1), 61–73.https://doi.org/10.1016/j.cosust.2012.01.013
Salvati, L., Zambon, I., Chelli, F.M., & Serra, P. (2018). Do spatial patterns of urbanization and land consumption reflect different socioeconomic contexts in Europe? Science of the Total Environment, 625, 722–730.DOI: 10.1016/j.scitotenv.2017.12.341  
Sands, G. (2015). Measuring the prosperity of cities. Habitat International 45, 1-2.https://unhabitat.org/sites/default/files/2019/02/CPI-METADATA.2016.pdf
Stiglitz, J., Sen, A., & Fitoussi, J.-P. (2009). The Measurement of Economic Performance and Social Progress Revisited: Reflections and Overview (Vol. 2009-33). Paris: Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress.https://econpapers.repec.org/paper/fcedoctra/0933.htm
Surian, A., & Sciandra, A. (2019). City Prosperity Index: A comparative analysis of Latin American and Mediterranean cities based on well-being and social inclusion features. In Book of short papers ASA conference 2019, statistics for health and well-being (pp. 210-214).https://www.researchgate.net/publication/344876089
Trudeau, D. (2018). Integrating social equity in sustainable development practice: Institu- tional commitments and patient capital. Sustainable Cities and Society, 41, 601–610.https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.05.007
UN-Habitat (2012). "State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities”. United Nations Humman Settlements Programme (UN-HABITAT), Nairobi.https://unhabitat.org
UN-Habitat. (2013). State of the world's cities 2012/2013: Prosperity of cities‚ Routledge.https://unhabitat.org
UN-Habitat. (2016). The City Prosperity Inittiative: United Nations Human Settlements Programme (UNHSP).https://unhabitat.org
Van Vliet, J. (2019). Direct and indirect loss of natural area from urban expansion. Nature Sustainability, 2, 755–763. DOI: 10.1038/s41893-019-0340-0
Van Vliet, J., Eitelberg, D.A., Verburg, P.H. (2017). A global analysis of land take in crop- land areas and production displacement from urbanization. Global Environmental Change, 43, 107–115.https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2017.02.001
جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای
دوره 12، شماره 45
دی 1401
صفحه 189-204

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 مرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 15 آذر 1401
  • تاریخ پذیرش: 21 آذر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار