تحلیل ساختاری عوامل و پیشران‌های مؤثر بر زیست‌پذیری شهر مرزی سراوان با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، ایران.

2 استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز ، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد ، ایران

چکیده

شهرهای مرزی به‌عنوان نقاط مهم و استراتژیک برای هر کشور از اهمیت خاصی برخوردارند و همواره دولت‌ها برای بهبود شرایط زندگی و حفظ امنیت پایدار در آن‌ها در تلاش بوده‌اند. زیست‌پذیری یکی از جنبه‌های مهم و حیاتی شهرنشینی است که در ارتقای کیفیت زندگی، توسعۀ شهری و حفظ امنیت نقش بسزایی دارد؛ ازاین‌رو شناسایی عوامل و پیشران‌های مؤثر بر زیست‌پذیری این‌گونه شهرها در زمان حال و به‌خصوص آینده همواره از موضوعات مهم برنامه‌ریزان شهری بوده است. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل ساختاری عوامل و پیشران‌های مؤثر بر زیست‌پذیری شهر مرزی سراوان است که با بهره‌گیری از ادبیات نظری و روش پیمایشی بر پایۀ تکنیک دلفی عوامل و پیشران‌های مؤثر در قالب پرسشنامۀ ماتریسی استخراج شده است. جامعۀ آماری این پژوهش 25 نفر از خبرگان و متخصصان شهری و دانشگاهی بوده‌اند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند. درمجموع ۳۰ عامل و نیروی پیشران در 5 بُعد زیست‌پذیری طبقه‌بندی و امتیازدهی و سپس نتایج در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. در بین عوامل و پیشران‌های مؤثر بر زیست‌پذیری، 11 عامل و پیشران کلیدی که بیشترین تأثیر را بر زیست‌پذیری شهر سراوان دارند، شناسایی شده‌اند که عبارت‌اند از: تأثیر تصمیمات سیاسی دولت، سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی، اعتبارات دولتی، اشتغال، آموزش و تحصیل، روابط اجتماعی و برابری، زیرساخت‌های شهری، ارتباطات با همسایگان مرزی، محرومیت‌زدایی، تاب‌آوری در برابر بلایای انسان‌ساخت و استطاعت مالی. این عوامل و پیشران‌ها نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارند؛ بنابراین کنترل و برنامه‌ریزی زیست‌پذیری شهر سراوان در گرو تغییرات این عوامل و پیشران‌ها قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Structural Analysis of the Factors and Drivers Affecting the Livability of the Border City of Saravan Using Cross Impacts Analysis Method

نویسندگان [English]

  • Leila Baluchzahi 1
  • Hassan Izady 2
  • Mohammad Amin 3
1 PhD student, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Yazd University, Iran.
2 Assistant Professor of Urban Planning Department, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Iran.
3 Master's student, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Yazd University, Iran
چکیده [English]

Border cities are important and strategic points for every country and governments have always been trying to improve living conditions and maintain stable security in them. Livability is one of the most important and vital aspects of urbanization that plays a significant role in improve the quality of life, urban development and maintaining security. Therefore, identifying the factors and drivers affecting the livability of such cities in the present and especially in the future has always been one of the important issues of urban planners. The purpose of this research is to identify and structurally analyze factors and drivers affecting the livability of the border city of Saravan, which has been extracted using theoretical literature and a survey method based on the Delphi technique. The statistical population of this research was 25 urban and academic experts and specialists who were selected by purposeful sampling. In total, 30 factors and driving forces in five dimensions of livability were classified and scored, and then the results were processed in MICMAC software. Among the factors and drivers affecting livability, 11 key factors and drivers that have the greatest impact on the livability of Saravan city have been identified, which include, the effect of government political decisions, private sector investments, government credits, employment, education, social relations and Equality, urban infrastructure, communication with border neighbors, deprivation, resilience against man-made disasters and financial affordability. These factors and drivers have a role of high effectiveness and low effectiveness. Therefore, the control and planning of the livability of Saravan depends on the changes of these factors and drivers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Livability
  • Structural Analysis
  • Cross Impacts Analysis Method
  • Border Cities
  • Saravan City
اجزا شکوهی، محمد؛ محمدی، سعدی؛ داوری، پریسا؛ محمدی، چنور؛ اکبری، مجید. (1399). ارائۀ مدل زیست‌پذیری کلان‌شهر مشهد با استفاده از رهیافت مدل‌‌سازی ساختاری-تفسیری ISM. فصلنامۀ برنامه‌‌ریزی توسعۀ کالبدی، (دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی ایران)، دورۀ هفتم، شمارۀ 4، صص 28-11.https://doi.org/10.30473/psp.2021.43663.2047
اشنویی نوش‌آبادی، امیر؛ محمدابراهیمی، مهشید. (1400). تعیین پیشران‌‌های کلیدی مؤثر بر زیست‌پذیری شهری با رویکرد آینده‌‌پژوهی (مطالعۀ موردی: شهر کاشان). نشریۀ جغرافیا و برنامه‌‌ریزی، دانشگاه تبریز، دورۀ بیست‌وپنجم، شمارۀ 76، صص 41-27.https://dx.doi.org/10.22034/gp.2021.13132
امینی، شادی؛ احمدزاده، حسن؛ هوشیار، حسن؛ ولیزاده، رضا. (1400). شناسایی مؤلفه‌های آتی زیست‌پذیری شهری با رویکرد آینده‌‌پژوهشی، مطالعۀ موردی: شهر مهاباد. فصلنامۀ شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری ایران، دورۀ چهارم، شمارۀ 3، صص 113-99.http://www.jscity.ir/article_139156.html
برزگر، صادق؛ حیدری، تقی؛ انبارلو، علیرضا. (1398). تحلیل سکونتگاه‌‌های غیررسمی با رویکرد زیست‌پذیری (موردمطالعه: محلات غیررسمی شهر زنجان). فصلنامۀ برنامه‌‌ریزی منطقه‌‌ای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ نهم، شمارۀ 33. صص 152-137.https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_3429.html
برهانی، کاظم؛ عظیم‌زاده ایرانی، اشرف؛ الهامی، امیرحسین. (1399). تحلیل فضایی کاربری‌‌های چندمنظورۀ شهری با تلفیق روش MCDM و GIS مطالعۀ موردی: پناهگاه‌‌های اضطراری شهر سراوان. فصلنامۀ اطلاعات جغرافیایی سپهر، سازمان جغرافیایی، دورۀ بیست‌وششم، شمارۀ 116. صص 118-103.https://doi.org/10.22131/sepehr.2021.242863
بندرآباد، علی‌‌رضا. (1390). شهر زیست‌پذیر از مبانی تا معانی. تهران: انتشارات آذرخش.https://www.adinehbook.com/gp/product/6005881387
ساسان‌پور، فرزانه؛ تولایی، سیمین؛ جعفری اسدآبادی، حمزه. (1393). قابلیت زیست‌پذیری شهرها در راستای توسعۀ پایدار شهری (موردمطالعه: کلان‌شهر تهران). فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 42، صص 157-129.https://www.sid.ir/paper/150341/fa
جلیلی، معصومه؛ ساسان‌پور، فرزانه؛ شماعی، علی؛ فصیحی، حبیب‌‌اله. (1400). دوگانگی فضایی زیست‌پذیری در منطقۀ 7 کلان‌شهر تهران. فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیا ایران، دورۀ نوزدهم، شمارۀ 71، صص 61-43.https://www.sid.ir/paper/955841/fa
حاتمی‌نژاد، حسین؛ رضوانی، محمدرضا؛ خسروی کردستانی، فریبا. (1393). سنجش میزان زیست‌پذیری منطقه‌‌ای دو شهر سنندج. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دانشگاه خوارزمی، دورۀ اول، شمارۀ 4، صص 37-23.http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2458-fa.html
حاتمی‌نژاد، حسین؛ خسروی کردستانی، فریبا؛ تابعی، نادر. (1396). مقدمه‌‌ای بر زیست‌پذیری شهری (راهبردی نوین در برنامه‌ریزی شهری). تهران: انتشارت آراد کتاب، چاپ اول.https://www.adinehbook.com/gp/product/6001863040
حسین‌زاده، رباب؛ صفرعلی‌زاده، اسماعیل؛ خبازی، حسین. (1400). سنجش زیست‌پذیری محلات شهری در راستای توسعۀ پایدار از دیدگاه شهروندان، موردمطالعه: محلۀ شهر کهنه و شهرک سید مرتضی - کاشمر. فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، دورۀ دهم، شمارۀ 40، صص 140-123.https://www.sid.ir/paper/388108/fa
حیدری، محمدتقی؛ شماعی، علی؛ ساسان‌پور، فرزانه؛ سلیمانی، محمد؛ احدنژاد روشتی، محسن. (1394). ارزیابی قابلیت زیست‌پذیری بافت فرسوده و راهبردهای تقویت آن (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ شهر زنجان)، فصلنامۀ شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری ایران‌‌، دورۀ دوم، شمارۀ 2، صص 34-19.https://ensani.ir/file/download/article/20161023141744-10068-18.pdf
دولتشاه، صدیقه؛ سرور، رحیم؛ توکلان، علی. (1400). ارزیابی زیست‌پذیری شهری در شهرهای نفتی ایران (مطالعۀ موردی: بندر ماهشهر). فصلنامۀ شهر پایدار، انجمن جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری ایران‌‌، دورۀ چهارم، شمارۀ 3، صص 80-69.http://www.jscity.ir/article_139153.html
سپاهیان، عبدالسلام؛ کریمیان بستانی، مریم؛ سرابندی، زهرا؛ فیروزی‌راد، سیما. (1400). بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیست‌پذیری شهری، مطالعۀ موردی: شهر سراوان. فصلنامۀ آینده‌‌پژوهی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، دورۀ اول، شمارۀ 2، صص 34-20.https://doi.org/10.30495/uf.2022.1947956.1019
سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395).https://www.amar.org.ir/
سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی؛ زنگانه، احمد؛ خزائی‌نژاد، فروغ. (1395). زیست‌پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخص‌‌ها. فصلنامۀ پژوهش‌‌های جغرافیایی برنامه‌‌ریزی شهری، مؤسسۀ جغرافیا، دورۀ چهارم، شمارۀ 1، صص 50-27.https://www.sid.ir/paper/502900/fa
شهریاری، محمدرضا؛ مشک‌‌سار، پریسا. (1401). سنجش و ارزیابی شاخص‌‌های زیست‌پذیری در محلات شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ قصردشت شیراز). مجلۀ سیاست‌گذاری شهری و منطقه‌‌ای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، دورۀ اول، شمارۀ 3، صص 92-76.https://journals.iau.ir/article_694643.html
صدیقی اقدس، علیرضا؛ ‌ناه، بختیار؛ بیگ‌‌بابایی، بشیر. (1399). تبیین زیست‌پذیری بخش مرکزی کلان‌شهر تبریز با رویکرد آینده‌‌پژوهی. فصلنامۀ جغرافیا (برنامه‌‌ریزی منطقه‌‌ای)، مؤسسۀ آموزش عالی قشم و انجمن ژئوپلیتیک ایران، دورۀ دهم، شمارۀ 2، صص 547-565.http://www.jgeoqeshm.ir/article_109457.html
طالشی، مرضیه؛ آقایی‌زاده، اسماعیل؛ جعفری مهرآبادی، مریم. (1398). تحلیل ساختاری زیست‌پذیری بافت‌‌های فرسودۀ شهری با رویکرد آینده‌‌پژوهی (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ منطقه یک شهر قزوین). فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ دهم، شمارۀ 39، صص 117-134.https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_3734.html
علی‌‌اکبری، اسماعیل؛ مرصوصی، نفیسه؛ اکبری، مجید. (1399). آسیب‌‌شناسی فراروش پژوهش‌‌های زیست‌پذیری در مقیاس کلان‌‌شهرهای ایران. فصلنامۀ جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌‌ای، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دورۀ دهم، شمارۀ 35، صص 106-85.https://doi.org/10.22111/gaij.2020.5454
کیانی، اکبر؛ خمر، غلامعلی؛ مژگان، نگاره. (1395). زیست‌پذیری شهری و توسعۀ پایدار رویکردهایی نوین در شهرهای امروزی. چهارمین کنفرانس علمی-پژوهشی افق‌‌های نوین در علوم جغرافیا و برنامه‌‌ریزی معماری و شهرسازی ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین-انجمن علمی تخصص عمران و معماری.https://civilica.com/doc/617336
گزارش سالانۀ شهرداری سراوان. (1397).
محمدی آوندی، بابک؛ رجبی، آزیتا؛ اقبالی، ناصر. (1398). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ پایدار محلات شهر اهواز (مطالعۀ موردی: محلات کیان‌‌پارس و لشکرآباد». فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ پانزدهم، شمارۀ 55، صص 280-268.https://www.sid.ir/paper/150547/fa
مرادی، مهوش؛ اکبرپور، محمد. (1400). واکاوی زیست‌پذیری روستاهای پیرانشهر (موردمطالعه: دهستان درودفرامان، شهرستان کرمانشاه). فصلنامۀ پژوهش‌‌های روستایی، دانشگاه تهران، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 3، صص 571-552.https://doi.org/10.22059/jrur.2021.325227.1643
مهدیون، جعفر؛ شکوهی، علی. (1399). تحلیل شاخص‌های کالبدی-محیطی زیست‌پذیری شهر زنجان با رویکرد آینده‌پژوهی. فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد واحد اهر، دورۀ بیستم، شمارۀ 71، صص ۱۵۷-۱۳۵.http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3371-fa.html
مهره‌‌کش، ریحانه؛ صابری، حمید. (1401)، شناسایی شاخص‌‌های مؤثر بر زیست‌پذیری محلات شهری (مطالعۀ موردی محلات مناطق 1، 5، 8 شهرداری اصفهان). فصلنامۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ دوم، شمارۀ 17، صص 1-16.https://doi.org/10.22067/jgusd.2021.47296.0
مؤمن‌‌پور آکردی، مریم؛ علی‌‌زاده فرد، احمد؛ جعفری کتریمی، فاطمه. (1401). تبیین شاخص‌‌های زیست‌پذیری در سکونتگاه‌‌های پیرامون شهر ساری با رویکرد بازآفرینی. فصلنامۀ پژوهش‌‌های نوین علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی، مؤسسۀ آموزش عالی آزاد نگاره یزد، دورۀ چهارم، شمارۀ 37، صص 138-123.https://civilica.com/doc/1601036
هدایت، عثمان؛ باسیتی، شهرام. (1400). عوامل مؤثر بر کاهش زیست‌پذیری اجتماعی-اقتصادی در روستاهای مرزی شهرستان بانه. فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، دانشگاه خوارزمی، دورۀ سوم، شمارۀ 37، صص 152-129.http://dorl.net/dor/20.1001.1.23222131.1400.10.37.7.9
وارثی، حمیدرضا؛ محمدی، جمال؛ موسوی نور، علی. (1397). ارزیابی و تحلیل مؤلفه‌‌های زیست‌پذیری کلان‌شهر تهران. فصلنامۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ چهاردهم، شمارۀ 51، صص 257-138.https://rimag.ricest.ac.ir/fa/Article/8921/FullText
ویسی‌‌ناب، برهان؛ بابایی اقدم، فریدون؛ قربانی، رسول. (1398). شناسایی و اولویت‌‌بندی عوامل مرتبط با بُعد اقتصادی زیست‌پذیری شهری (مطالعۀ موردی: کلان‌‌شهر تبریز). پژوهش‌‌های جغرافیای برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، دورۀ هفتم، شمارۀ 1، صص 149-127.https://doi.org/10.22059/jurbangeo.2019.271201.1020
 
Ahmed, N. O., El-Halafawy, A. M., & Amin, A. M. (2019). A Critical Review of Urban Livability. European J https://doi.org/10.14207/ejsd.2019.v8n1p165ournal of Sustainable Development, 8(1), 165-182.https://doi.org/10.14207/ejsd.2019.v8n1p165
AARP Livability Index Annual Report (2005).
American Institute of Architects Annual Report (2005). What Makes a Community Livable? No.(101), 10-11.https://www.aia.org/
Balsas, C. J. (2004). Measuring the livability of an urban centre: an exploratory study of key performance indicators. Planning, Practice & Research, 19(1), 101-110.https://doi.org/10.1080/0269745042000246603
Banzhaf, E., Kollai, H. & Kindler, A. (2018) Mapping urban grey and green structures for liveable cities using a 3D enhanced OBIA approach and vital statistics, Geocarto International.623-640.https://doi.org/10.1080/10106049.2018.1524514
Bassolas, A., Barbosa-Filho, H., Dickinson, B., (2019). Hierarchical organization of urban mobility and its connection with city livability.https://www.nature.com/articles/s41467-019-12809-y
Cao, Y., Li, F., Xi, X., & D. J. C. van Bilsen and L. Xu. (2021). Urban livability: Agent-based simulation, assessment, and interpretation for the case of Futian District, Shenzhen,Journal of Cleaner Production.https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2021.128662
Community indicators Institute Annual Report(2018)/www.communityindicators.net
Conger, B.W. (2015). On Livability, Liveability and the Limited Utility of Quality-Of-Life Rankings.https://www.policyschool.ca/wp-content/uploads/2016/03/livability-conger.pdf
Cummins, R.A. (2005). Moving from the Quality of Life Concept to a theory. In R. Schalock (Ed.). Journal of Intellectual Disability Research – Special Issue on Quality of Life, 49, 699-706.https://doi.org/10.1111/j.1365-2788.2005.00738.x
EIU organization report (2022)/ www.eiu.com
EU Urban Audit Report, (2017) / www.ec.europa.eu
Evans, P. B. (2002). Livable cities: Urban struggles for livelihood and Sustainability.https://www.ucpress.edu/book/9780520230255/livable-cities
Fu, B., Yu, D., & Zhang, Y. (2019). The livable urban landscape: GIS and remote sensing extracted land use assessment for urban livability in Changchun Proper, China. Land Use Policy, Vol. 87,40-48.https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104048
Gyori, K. A., & Barona, C. P., (2019). Assessing Urban Livability through Residential Preference - An International Survey. Data, MDPI, vol. 4(4), 1-20.https://doi.org/10.3390/data4040134
Heylen, K. (2006, July). Liveability in social housing: Three case-studies in Flanders. In Residential Environments and People, ENHR Conference July.URL:https://www.semanticscholar.org/paper/Liveability-in-social-housing%3A-three-case-studies-Heylen/f63e8e5ea69101d102125368aecf2eb0c8bc51c8
Hongfei, A., & Shuqin, Z. (2018). Ecological Livability Evaluation Based on Remote Sensing Technology-A 47 Study of Shijiazhuang. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 178, No. 1, p.012023). IOP Publishing.https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/178/1/012023
Jaszczak, A., Kristianova, K., Wasilewska, O. & Bojovic, D.D.(2020). Concepts of "biophilia" and "livability" in the context of social perception of public space in cities. Space & FORM, (42):133-146.http://dx.doi.org/10.21005/pif.2020.42.C-02
Kashef, M. (2016). Urban livability across disciplinary and professional boundaries. Frontiers of Architectural Research, Vol. 5, No. 2, pp. 239-253.https://doi.org/10.1016/j.foar.2016.03.003
Lihu P, Xiaowen L, Shipeng Q, Yingjun Z, Huimin Y. (2020) A multi-agent model of changes in urban safety livability. SIMULATION. ;96(6):519-535.https://doi.org/10.1177/0037549719898762
Litman, T. (2015). Evaluating transportation economic development impacts. Victoria Transport Policy 51.https://www.researchgate.net/publication/255632796_Evaluating_Transportation_Land_Use_Impacts
Liu, J., & Han, J. (2017). Does a Certain Rule Exist in the Long-Term Change of a City’s Livability Evidence from New York, Tokyo, and Shanghai. Sustainability, 9(10), 1-15.https://doi.org/10.3390/su9101681
Liu, J., Nijkamp, P., Huang, X., & Lin, D. (2017). Urban livability and tourism development in China: Analysis of sustainable development by means of spatial panel data. Habitat International, 68, 99-107.http://dx.doi.org/10.1016/j.habitatint.2017.02.005
Mercer Institute Annual Report (2019)/ www.mercer.com
Pandey, R., Garg, Y., & Bharat, A. (2014). Quantitative Approach for Understanding Perspectives on Livability in Indian Context. International Journal on Emerging Technologies 5, no. 1(1), 1-7.https://www.researchgate.net/publication/310625896_Quantitative_Approach_for_Understanding_perspectives_on_livability_in_Indian_context/citations
Southworth, M. (2016) Learning to make liveable cities, Journal of Urban Design, Vol. 11, No. 42.570-573.https://doi.org/10.1080/13574809.2016.1220152
Staricco, L., & Brovarone, E. V. (2022). Livable neighborhoods for sustainable cities: Insights from Barcelona.Transportation Research Procedia,Volume 60, 354-361.https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.046
Takahashi, K., Kudo, S., Tateishi, E., Furukawa, N., Nordqvist, J., & Allasiw, D. I. (2018). Identifying Context-Specific Categories for Visualizing Livability of Cities-a Case Study of Malmö. Challenges in Sustainability, 6(1), 52-64.https://ideas.repec.org/a/lib/000cis/v6y2018i1p52-64.html
Throsby, D. (2005). Cultural heritage as financial asset in strategies for urban development and poverty alleviation. In International Conference for Integrating Urban Knowledge and Practice. 2-14.https://researchers.mq.edu.au/en/publications/cultural-heritage-as-financial-asset-in-strategies-for-urban-deve
Wheeler, S. (2001). Livable communities: Creating safe and livable neighborhoods, towns, and regions in California. UC Berkeley: (IURD) Institute of Urban and Regional Development.https://escholarship.org/uc/item/8xf2d6jg
Wong, C. (2015). A framework for City Prosperity Index: Linking indicators, analysis and policy. Habitat International, 45, 3-9.https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2014.06.018
Yang, Y.; Fang, S.; Wu, H.; Du, J.; Tu, H.; He, W., (2021). Spatiotemporal Trends and Driving Factors of Urban Livability in the Yangtze River Delta Agglomeration. Sustainability, 13(1),31-52. https://doi.org/10.3390/su132313152